DILI, 27 fevereiru 2024 (TATOLI) – Ai-fuan hanesan masan, mangustaun no uvas nia kultivu iha Timor-Leste seidauk barak, tanba ne’e Ministériu Agrikultura, Pekuária, Peska no Floresta (MAPPF) prevee, iha tinan ne’e, rihun $100-resin atu sosa fini ai-fuan sira ne’e hodi apoia ba sentru veveiru sira hodi halo produsaun.
Tékniku profisionál husi Diresaun Nasionál Agrikultura no Ortikultura, Francisco da Costa, hatete ai-fuan tipu tolu ne’e diresaun sei habarak hodi fahe fali ba komunidade atu kuda iha rai poténsia sira, nune’e bele fó lukru ba sira iha futuru.
“Ita atu sosa tan uvas, masan no mangustaun, tanba iha ita-nian rai ai-fuan ho variavel tolu ne’e laiha no agrikultór sira ladún tau importánsia atu kuda”, Francisco da Costa dehan iha Comoro.
Diresaun sei sosa fini ai-fuan tipu tolu ne’e iha rai-li’ur hamutuk kilograma 70 hodi apoiu ba sentru viveiru sira atu kuidadu tanda daudaun sira laiha plantasaun ne’e. Ai-fuan sira ne’ebé mak kuda ona iha Timór no fó ona lukru mak hanesan saburaka, has badak, rambutaun, kulu zaka, kulu-kau no durian.
Nia selinta ho ai-fuan sira ne’ebé mak eziste ona presiza atu aumenta tan ai-fuan foun sira ne’ebé seidauk barak hodi bele hariku frutu iha territóriu.
Tuir planu, fini ai-fuan tolu ne’e sei sosa iha Indonézia, iha marsu, tanba nasaun ne’e konsidera iha poténsia boot ba produsaun ai-fuan oioin.
Iha sorin seluk, Diretór Nasionál Agrikultura no Ortikultura, Lúcio Ribeiro, afirma katak orsamentu me’ebé maka sira aloka atu sosa fini ai-fuan ne’e sei tama iha prosesu normál, signifika sei liuhusi aprovizionamentu maka sei loke konkursu públiku atu empreza ne’ebé iha interease bele submete dokumentu, depois sei halo selesaun hodi deside empreza ne’ebé manán maka sei hatama fini mai diresaun atu distribui ba sentru viveiru sira.
Diresaun Agrikultura no Ortikultura hakarak aselera planu ne’e ho intensaun atu hasa’e produsaun ba ai-fuan sira, tanba produtu ne’e sai ai-han ne’ebé importante ba ema nia saúde. Bainhira ema konsumu ai-fuan ne’ebé iha nutrisaun sei ajuda dezenvolve fíziku ema nian.
Jornalista: Tomé Amado
Editora: Maria Auxiliadora