DILI, 30 jullu 2024 (TATOLI)–Diretór Ezekutivu Timor-Leste Coalition Education (TLCE), José Monteiro, husu ba Ministériu Edukasaun (ME) atu fó tratamentu ne’ebé dignu ba antigu profesór sira.
“Antigu profesór kontratadu sira hotu iha Timor-Leste merese hetan tratamentu dignu ba sira-nia vida no estatutu nu’udar profesór. Lei no enkuadramenu legál sira hotu ne’ebé aplika iha Timor-Leste tenke afavór ba sira-nia dignidade nomós rekoñese sira-nia estatutu nu’udar maneira di’ak liu atu hasa’e kualidade edukasaun,” Diretór Ezekutivu, hateten iha ninia knaar fatin, Caicoli, tersa ne’e.
Nune’e, José Monteiro husu ba ME atu rezolve problema antigu profesór kontratadu ne’ebé daudaun ne’e seidauk hetan solusaun.
Portavós antigu profesór kontratadu, Agostinho Pinto, hateten, hanesan edukadór nia parte serví ona ba Estadu ho voluntáriu liu tinan 20 ona, nune’e durante tinan ne’e nia laran Estadu rekoñese no valoriza hodi hasa’e ona estatutu profesór voluntáriu ba ajente administrasaun públika tuir lei nú. 5/2009 15 jullu, ne’ebé hateten katak funsionáriu permanente no ajente administrasaun bainhira mate mak foin bele para.
“Karik Ministra Edukasaun hakarak hapara ami, tenke hasai karta despaisu ida ba Komisaun Funsaun Públika, karik laiha, ami hanesan profesór kontratadu sira prontu mate no ran fakar dala-ida tan iha edifísiu Ministériu Edukasaun,” nia akresenta.
Notísia relevante : Antigu profesór kontratadu kontinua ezije ME implementa rezolusaun PN
Antigu profesór kontratadu konsidera Ministra Edukasaun nia aktu hanesan diskriminasaun ba profesór, funsionáriu, no ajente administrasaun públika.
Iha sorin seluk, Parlamentu Nasionál (PN) nu’udar órgaun soberanu iha país ida-ne’ebé reprezenta ema hotu no iha podér halo lei no fiskaliza lei inklui iha kbiit atu foti desizaun polítika.
“Ami hanoin katak rezolusaun husi Parlamentu ne’e atu rezolve problema ne’ebé ami hasoru, maibé afinál rezolusaun ida-ne’e lori filafali profesór kontratadu sira ba sulan iha sela detensaun, ami husu ba Parlamentu atu foti medida responsabilidade ba sira-ninia desizaun ida-ne’e,” Portavós tenik.
Rezolusaun PN ne’e aprova ona ho votu 50 umanimidade, ne’ebé momentu ne’ebá halo profesór sira kontente.
“Maibé afinál rezolusaun ne’e lori filafali profesór sira hatama kadeia. Ami konsidera hahalok ida ne’e hanesan kolonialista sira-nian, tanba ne’e ami husu ba Parlamentu atu foti medida no asume responsabiliza ba sira-nia desizaun ida-ne’e,” nia fó hanoin.
ME lakohi fó karta notifikasaun
Portavós ME, Filipe Rodrigues Pereira, hateten, sira sei la fó karta notifikasaun ba antigu profesór kontratadu sira tanba dalan laiha.
“Karta notifikasaun ne’e sira ezije ona, maibé ME mós nia pozisaun ligadu ho asuntu notifikasaun tanba bazeia ba dekretu-lei 32, 27 agostu kona-ba prosedimentu administrativu artigu 26, hateten katak, parte sira-ne’ebé mak halo kontratasaun entre parte sira ne’e hatene di’ak ona kona-ba kontíudu kontratu nia,” Filipe Rodrigues, haktuir.
Ligadu ho sira-nia ezijénsia ne’e, sira-nia kontratu ho Ministériu Juventude Desportu iha abríl 2023, iha klauzula ida-ne’ebé hateten katak notifikasaun ne’e halo bainhira kontratu ne’e moris hela, maibé bainhira durasaun kontratu ne’e tinan-ida maibé Ministériu hakarak hapara iha dalan klaran, maka Ministériu iha obrigasaun atu notifika durante loron-30 nia laran, nune’e fulan oin mai tan profesór sira labele hanorin ona
Tanba ne’e, ME sei la foti asaun ruma liga ho karta notifikasaun ba antigu profesór kontratadu sira, tanba bainhira ME atu notifika sira públiku sei dehan ministériu mak hapara kontratadu sira.
“Mais durante ne’e Ministériu Edukasaun la’ós hapara, maibé sira-nia kontratu mak ramata duni, ne’ebé Ministériu Edukasaun sei la tama iha jogu ida hanesan ne’e, ne’ebé ita sei la fó karta notifikasaun ba sira,” nia katak.
Hafoin kontratu ramata iha loron 31 dezembru 2023, parte rua laiha ona obrigasaun jurídiku atu halo avaliasaun dezempeñu mós ba sira.
“Tanba kontratu termina ona ne’e sira la’ós ona ajente administrasaun públika husi ministériu, entaun Ministériu laiha obrigasaun atu halo avaliasaun dezempeñu ba sira,” Portavós ME, informa.
Jornalista : Osória Marques
Editora : Julia Chatarina
