iklan

NASIONÁL, INTERNASIONÁL, DILI, MUNISÍPIU

Nasaun Membru ASEAN La Iha Ona Objesaun Ba Timor-Leste Nia Adezaun

Nasaun Membru ASEAN La Iha Ona Objesaun Ba Timor-Leste Nia Adezaun

Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Dionísio da Costa Babo Soares. Imajen/Antonio Gonçalves

DILI, 24 jullu 2019 (TATOLI)-Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares, hatete nasaun membru organizasaun sudeste aziátika (ASEAN-sigla inglés) laiha ona objesaun no la kestiona Timor-Leste nian adezaun ba organizasaun ne’e. 

“Ha’u hakarak dehan de’it, husi nasaun sanulu ne’e nein país ida maka atu rejeita ita-nia  partisipasaun ou ita-nia eventualmente pozisaun hanesan membru ba iha ASEAN, hothotu konkorda inklui Singapura mós hateten sira laiha ona objesaun ida i sira hakarak haree katak Timor-Leste bele tama iha ASEAN  iha tempu besik mai,” hateten Ministru Dionísio Babo Soares hafoin relata ninia vizita ba rai li’ur durante fulan ida ba Primeiru Ministru, iha Palásiu Governu, kuarta (24/07/2019).

Diplomata timoroan ne´e mós haktuir hasoru xefe governu informa mós kona-ba serbisu ne’ebé nia halo iha rai li’ur hanesan enkontru bilaterál iha ASEAN.

Durante vizita ba nasaun membru ASEAN  sira, halo  negosiasaun bilaterál liliu iha área polítika ho ekonomia nian.

”Ita ko’alia liu ba volume traballu no volume kooperasaun ekonómika ne´ebé ita iha ho país ASEAN sira,” dehan governante ne´e.

Ministru Dionísio Babo akresenta volume kooperasaun ekonómika ne’ebé Timor-Leste halo ho nasaun membru ASEAN ne’e tanba nasaun sira ne’ebé iha ASEAN, daudaun ne’e ekonomikamente aas liu, liliu investimentu estranjeiru mak nasaun sira hanesan Singapura iha Timor-Leste  no tuir fali ho nasaun sira seluk ne’ebé ho nivel koperasaun ki’ik hela.

Ministru Dionísio Babo haktuir tan, iha vizita traballu  ne’ebé maka halo liuhusi enkontru bilaterál ho objetivu atu husu  nasaun membru ASEAN sira nian seriedade sobre Timor-Leste nian aplikasaun tama ASEAN.

“Husi kestaun sira ne’e nasaun membru ASEAN sira laiha ona objesaun ba adesaun Timor-Leste nian ba ASEAN”.

Governante ne’e hateten, agora daudaun ekipa fact finding ASEAN nian iha fulan setembru sei mai, avalia pilar polítika no seguransa.

“Fim de setembro ekipa Fact finding ida seluk sei mai tan fali hodi avalia pilar sósiu ekonómiku nian, nune´e mós tuir fila fali mai sira ekipa ASEAN ida sei mai tan hodi evalua pilar kulturál ne’ebé seidauk define sira-nia data bainhira maka atu mai”.

Ministru Dionísio Babo realsa kuandu ekipa sira ne´e mai hotu, sira sei halo rekomendasaun liuhusi enkontru lider nivel xefe estadu nasaun ASEAN nian, para anunsia buat ruma iha tinan oin, sira sei pronúnsia Timor-Leste atu sai membru ASEAN.

“Maibé ha’u konvensidu katak la hanesan uluk ona ne’ebé sempre ita ba, ida rua iha reserva i agora iha país 10 ne’e hothotu husi nivel Ministériu Negósiu Estranjeiru sa’e to’o Prezidente ou Primeiru Ministru, sira laiha ona objesaun Timor-Leste atu hola parte”.

Tanba ne’e maka, tuir diplomata timoroan ne’e,  ita hein hela hanesan hato’o ona ba Primeiru Ministru katak primeiru Timor-Leste mós tenke prepara aan iha área infraestrutura.

Segundu Timor-Leste mós tenke prepara aan iha área kapasitasaun rekursu umanu  katak Ministériu hothotu tenke prepara aan iha rekursu umanu.

“Ekipa boot ida agora tuir hela workshop ida iha Jakarta ne’ebé aban bainrua sei forma ekipa boot ASEAN nian,” nia informa.

Kona-ba infraestrutura governante ne’e dehan, Timor-Leste presiza prepara maka kondisaun infraestrutura ne’ebé maka apropriadu, karik Timor-Leste tama ASEAN karik  nunee   aban bain rua vizita xefe estadu nian husi nasaun membru ASEAN  mai Timor-Leste partisipa enkontru nivel altu karik bele  iha kondisaun infraestrutura apropriadu.

Iha biban hanesan, Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun, Dionísio Babo Soares haktuir katak iha enkontru ho Primeiru-ministru, Taur Matan Ruak, nia relata mós kona-ba nia vizita sira hanesan intervensaun iha UNSCAP no mós enkontru balun ne´ebé mak halo hanesan partisipa atividade G7+ iha Portugal no enkontru polítika altu nível iha Nova Iorke.

Inklui, informa ba primeiru-ministru kona-ba partisipasaun iha reuniaun CPLP (Comunidade dos Países da Língua Portugesa), iha Cabo Verde.

Notísia relevante: http://www.tatoli.tl/2019/05/mnek-sei-vizita-nasaun-membru-asean-hametin-kooperasaun/

Jornalista : Natalino Costa

Editór       : Rafy Belo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!