OÉ-CUSSE, 15 Abríl 2024 (TATOLI) – Komandu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) iha Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) rejista fatin lima ne’ebé pertense ba sub-rejiaun Pante Makasar sai alvu ba konflitu, ne’ebé maioria prátika ne’e halo hosi estajiáriu Universidade da Paz (UNPAZ).
Tanba ne’e, atu prevene atu violénsia maka Komandante PNTL Oé-Cusse, Superintendente Nicolau Francelino da Costa, konvida, iha segunda-feira ne’e, Reitór UNPAZ, Adolmando Amaral, Komisaun Reguladora Arte Marsiál (KRAM) no responsavel organizasaun arte marsiál no autoridade komunitária sira hodi halo diálogu abertu oinsa bele solusiona atu krime iha sosiedade nia leet.

“Objetivu prinsipál ba diálogu ohin ne’e atu klarifika de’it ba povu, liuliu iha Oé-Cusse katak problema ne’ebé akontese rejista iha fatin lima, hahú hosi Padiae pertense suku Cunha no Lalisuk, Maquelab suku Taiboko, bairru Masin, Oésono to’o bairru Mahata área suku Costa. Problema individu ne’e akontese, maibé nia konsekuénsia ne’e la fó impaktu ba situasaun seguransa ein jerál iha Oé-Cusse”, Nicolau Francelino da Costa informa iha Igreja Numbei Oé-Cusse.
Tuir autoridade seguransa ne’e, problema ida-ne’e foin akontese ba dahuluk kompara ho tinan hirak liubá ne’ebé iha ambiente hakmatek no kontroladu, maibé agora ne’e nia konsikuénsia atu halo situasaun seguransa atu sai lahakmatek.
“Fatin sira-ne’e ha’u temi, ita simu keixa verbál, balun husi telefone dehan estudante sira mai halo estájiu kalan-kalan tuda malu, baku malu, halo sosiedade mós tauk no trauma. Tanba ne’e maka ohin ita realiza diálogu ne’e atu tranzmite informasaun balun, nune’e bele hakotu kedas problema sira-ne’e to’o ohin. Orsida ka aban akontese tan ne’e oin seluk ona”, nia afirma.
Tuir nia, kauza hosi problema sira-ne’e akontese la’ós ligadu ho organizasaun arte marsiál, maibé problema individuál, ódiu malu hosi Díli lori to’o Oé-Cusse.
“Ami kontinua koordena ho forsa destakadu sira, F-FDTL, BOP, UPF no UPM, atu identifika pesoál joven sira-ne’ebé durante iha Oé-Cusse halo problema, nune’e halo prosesu normál”, nia esplika.
Nune’e, nia husu mós ba komunidade, liuliu joven Oé-Cusse kontinua koopera ho parte seguransa, nune’e bele halo prevensaun di’ak liután hodi hametin pás-estabilidade iha rai referidu.

Reitór UNPAZ, Adolmando Amaral, hateten hanesan instituisaun akadémika, iha responsabilidade morál atu serbisu hamutuk ho parte seguransa hodi garante estabilidade iha Oé-Cusse Ambeno.
“Papél instituisaun akadémika hanesan mós sosiedade sivíl iha responsabilidade morál atu kontribui no fó apoiu sein rezerva ba autoridade seguransa no defeza. Agora, problema sira-ne’ebé akontese husi atu individuál, ita la’o tuir dalan legál, depois na’in-rasik responsabiliza bainhira komete kazu ruma”, nia salienta.
Rekorda katak, iha 20 Fevereiru, estudante UNPAZ hamutuk na’in-2.700 bá hala’o estájiu, iha Oé-Cusse durante fulan neen, entre Fevereiru no Agostu.
Estudante sira-ne’e mai hosi mai husi Fakuldade Saúde Públika, Enjeñaria iha departamentu tolu mak Arkitetura, Indústria no Enjeñaria Sivíl, Fakuldade Ekonomia iha departamentu haat mak Empreendedorizmu, Akuntabilidade, Jestaun Bankária no Jestaun, Fakuldade Direitu no Fakudade Teknolojia Agrikultura.
Notísia relevante: Estudante UNPAZ hala’o prátika profisionál iha Oé-Cusse
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editora: Maria Auxiliadora