iklan

EDUKASAUN

ME kontinua esforsu fornese ekipamentu ba formasaun profesór nian

ME kontinua esforsu fornese ekipamentu ba formasaun profesór nian

Sekretáriu Estadu Ensinu Sekundáriu Jerál no Ensinu Sekundáriu Tékniku Vokasionál, Domingos Lopes Lemos. Imajen Tatoli/Francisco Sony

DILI, 30 abríl 2024 (TATOLI)—Sekretáriu Estadu Ensinu Sekundáriu Jerál no Ensinu Tékniku Vokasionál (SEESJETV), Domingos Lopes Lemos, informa, Ministériu Edukasaun (ME) kontinua esforsu fornese ekipamentu ba formasaun profesór iha munisípiu Baucau, Bobonaro, Dili no Manufahi.

“Ami sei kontinua halo esforsu atu fornese ekipamentu ne’ebé presiza atubele implementa buat ne’ebé aprende durante formasaun ida-ne’e ba oin, no liu-liu atu apoia estudante sira iha klase 12 hodi prepara ba ezame nasionál. Kona-ba forsa internet nian infelizmente Ministériu Edukasaun labele kontrola, maibé ita reza katak bele di’ak atu sustenta formasaun ida-ne’e no mós uzu ba aplikativu sira iha eskola”, Sekretáriu Estadu dehan ba jornalista sira, hafoin halo abertura ba formasaun profesór sira iha munisípiu haat, liuhosi Zoom, iha auditóriu INFORDEPE, Balide, ohin.

Nune’e apela ba partisipante sira hotu atu foti biban ida-ne’e no aproveita ho másimu. Keta lakon oportunidade ida-ne’e tanba ta’uk la komprende ka lakohi halo esforsu atu aprende formasaun ida-ne’e mos ezemplu di’ak kona-ba buka benefísiu másimu hosi parseiru sira.

“Se ha’u la sala, formasaun ida-ne’e mai hanesan terseiru parte hosi formasaun ho SEAQIS no SEAMOLEC ne’ebé hala’o tinan liuba, ho naran Formosaun kona-ba abordajen aprendizajen bazeia ba teknolojia. Nune’e, ha’u haksolok katak imi la husik treinamentu tinan liubá atu hanesan ne’e de’it, maibé ho ativu agora koko habelar koñesimentu no esperiénsia ne’e ba manorin sira iha munisípiu. Ha’u hein katak depois pilotajen ida-ne’e remata, eskola barak sei koko uza aplikativu sira hanesan Padlet, Quizlet, Kahoot, no seluktan, no sei bele implementa ho manorin sira husi munisípiu sira seluk,” nia dehan.

Sekretáriu Estadu dehan, oras ne’e ministériu mós ko’alia hela ho parseiru sira atu koko hetan programa sira hanesan Canva ba Edukasaun no Google Education, ne’ebé bele serbi Ministériu Edukasaun ho gratuita, hosi nível nasionál to’o eskola no estudante sira.

“Liña Internet ne’e ita labele tau kestaun ka barreira ida hodi hamate ita-nia espiritu, se ó dehan internet ladi’ak siginifika ita mak hakat pasu ba oin, maske iha dezafiu maibé tenke tenta nafatin,” governante ne’e hatete.

Prezidente Institutu Nasionál Formasaun Dosente no Profesionál Edukasaun (INFORDEPE), Martino Martins, hatete, ohin abertura ba formasaun ne’e maibé formasaun hala’o ona horiseik liuhosi Zoom. No, formasaun durante loron lima.

“Formasaun ne’e jerál atu oinsa loke profesór sira-nia hanoin hodi hanorin estudante, la’ós espesialidade hanesan Matemátika, Fízika, Kímika, Língua portugeza, maibé formasaun ne’e jerál,” prezidente ne’e dehan.

Nia dehan daudaun ne’e formandu 100 mak tuir formasaun iha munisípiu haat no kada munisípiu ema na’in 25.

Iha oportunidade ne’e, Formandu husi Maliana, Daniel Alves, dehan, formasaun liuhosi Zoom ida-ne’e sai dezafiu maibé orgullu boot tanba bele aprende buat foun liuhusi online ne’e.

“Bainhira formasaun la’o ona, ami-nia pedidu mak ne’e fasilidade, internet no oinsá ami halo iha eskola ida-idak kuandu laptop laiha, kuantu mais estudante númeru boot,” nia husu.

Enkuantu, Formanda husi Munisípiu Dili, Agostinha Pompeia Ximenes, hateten, metodolojia ba formasaun ne’e di’ak tebes, hein katak formasaun ne’e bele to’o iha eskola territóriu. Metodolojia ne’ebé bele muda situasaun tradisionál movimenta ba globalizasaun nian.

“Maibé kona-ba fasilidade mak problema uituan tanba rede ladi’ak. Agora bainhira formasaun hahú mak ami hakarak dehan uza telefone ka oinsá, husu ba Ministériu Edukasaun presiza toma atensaun, tanba bainhira hakarak implementa formasaun una eskola ho di’ak liután,” nia hatete.

Iha parte seluk, Formanda husi Munisípiu Manufahi, Mateus Prego Mendonça, husu ME presiza alarga tan formasaun ne’e ba eskola seluk.

“Ami apresia ho programa ba formasaun liuhosi Zoom ne’e, ami foin aprende formasaun liuhusi online, ne’e sente todan tebes, maibé husu atu kontinua formasaun ne’e hodi profesór hotu-hotu bele tuir”, nia ramata.

Jornalista : Osória Marques

Editór: Rafael Ximenes de A. Belo

 

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!