DILI, 20 maiu 2024 (TATOLI)—Governu Timor-Leste no Brunei Darussalam, segunda ne’e, asina akordu ba izensaun vistu on arrival ba pasaporte diplomata no pasaporte serbisu entre nasaun rua ne’e.
Akordu ne’e realiza bainhira Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão simu vizita husi Liurai Brunei Darussalam, Majestade Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah, iha Palásiu Governu hafoin partisipa serimónia komemorasaun loron restaurasaun independénsia Timor-Leste nian ba dala-22 iha Palásiu Prezidensiál, Aitarak-laran.
Vizita ne’e akompaña mós husi Ministru Administrasaun Interna Dato Haji Ahmaddin Haji Abdul Rahman, Ministru Relasaun Exteriór II Dato Erywan Pehin, Sekretáriu Permanente Adjuntu Ministériu Relasaun Esteriór Yusof Hajah Mardiana Haji Omar, Ofisiál peskiza Ministériu Relasaun Esteriór Nurul Syaffeenazz Abdul Tahir, inklui Embaixadór Brunei Darussalam iha Timor-Leste, Wan Hadfi Lutfan Adbul Latif.
Tuir nota ne’ebé Agência Tatoli asesu, akordu ne’e asina husi Brunei Darussalam reprezenta husi Vise-Ministru no Gabinete Primeiru-Ministru, Dato Mohd Riza DP Haji Md Yunos no Timor-Leste reprezenta husi Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun, Bendito dos Santos Freitas.
Notísia relevante : Governu estabelese akordu inzesaun vistu ba Tailandia no Kambodia
Vizita husi Liurai Bolkiah ne’e tanba simu konvite hosi PM Kay Rala Xanana Gusmão bainhira partisipa iha ASEAN Summit ba dala-43 iha Jakarta, iha setembru 2023, ne’ebé Xefe Governu konsidera vizita ida-ne’e hanesan motivasaun ba Timor-Leste iha prosesu preparasaun adere ba ASEAN.
“Ita mós oras-ne’e daudaun prepara-an hela atu adere ba ASEAN. Klaru katak ho vizita Sua Majestade nian ne’e sei sai hanesan fatór ida atubele motiva ami,” PM Xanana, dehan.
Aleinde ne’e, Xefe Governu informa, Timor-Leste no Brunei Darussalam iha ona área hirak mak prepara hela atu estabelese kooperasaun, hanesan iha área edukasaun no saúde tanba iha ne’ebá sira-nia tratamentu saúde di’ak tebes inklui mós área mina no gás.
“Ha’u hala’o vizita dala-rua, sira laiha buat ida. Maibé, iha tinan-rua nia laran, ha’u bá vizita dala-ida tán, iha ona infraestrutura mina no gás ne’ebé fantástiku tebes. Husi ne’e komesa haruka ita-nia ema atu bá apreende husi sira no ida-ne’e mós hanesan área ida-ne’ebé ita bele estabelese kooperasaun atubele serbisu hamutuk, no seluk tan,” PM tenik.
Antes ne’e, Konsellu Ministru aprova ona proposta atu asina akordu ho nasaun ASEAN sira ba esesaun vistu durante loron-30, nu’udar parte ida husi kritériu mapa entrada ba asosiasaun no ida-ne’e mak atu negosia esesaun vistu ba diplomata, traballadór no turista sira.
Membru ASEAN daudsun ne’e mak hanesan Brunei Darussalam, Kamboja, Indonézia, Laos, Malázia, Myanmar, Filipina, Singapura, Tailándia no Vietname.
Timor-Leste antes ne’e asina ona akordu hanesan ho Indonézia, Kamboja, Singapura no Malázia.
Akordu sira ne’ebé asina ona husi Estadu- membru ASEAN nian sei permite sidadaun timoroan no nasaun hirak ne’e bainhira hala’o viajen bá territóriu Estadu signatáriu seluk, sei benefisia livre vistu ho períodu másimu loron-30 ba fins turístiku.
Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta, antes ne’e, konvida Liurai Bolkiah atu hala’o vizita Estadu mai Timor-Leste bainhira hala’o vizita Estadu bá Brunei Darussalam, iha loron 08 novembru 2023.
Brunei Darussalam nu’udár nasaun ida iha Sudeste Aziátiku ne’ebé rekoñese indepenéndia Timor-Leste, hafoin konkista liberdade husi Indonézia iha tinan 2002, liuhusi luta ne’ebé difísil no naruk.
Jornalista : Arminda Fonseca
Editora : Julia Chatarina