OEKUSI, 13 Fevereiru 2025 (TATOLI) – Xefe Sentru Saúde Komunitária Kiumaonteko iha sub-rejiaun Pante Makasar Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi Ambeno (RAEOA), Anita Maria da Cunha, relata iha Janeiru 2025, rejista pasiénte moras ISPA hamutuk 1.179 no moras kulit 299 ne’ebé maioria afeta ba labarik.
“Durante ne’e, ami rejista moras ne’ebé aas liu mak ISPA iha 1.179, kompostu feto na’in-759 no mane na’in-438 ne’ebé maioria afeta ba labarik tuir tan mak moras kulit iha 299 mak mane 125 no feto 174, moras tuir mai mak diareia iha 245 kompostu husi mane 112 no no feto 142,” nia realata iha Oekusi, ohin.
Notísia relevante:Sentru Saúde Kiumaonteko rejista labarik 8000 sai alvu ba vasinasaun DT-HPV
Kauza husi moras diareia nian mak preparasaun ai-han ladún ijiéne ka moos, hahán ne’ebé tein ladun tasak, han haluha fase-liman, halimar rai rahun, hemu bee-matak, nune’e fasíl atu hetan moras diarea, hanesan mós ho ISPA kauza husi isin manas, mear no fani, afeta ba labarik.
Nune’e mós ba moras kulit ne’e afeta barakliu ba labarik ki’ik inklui ema bo’ot tanba bee ne’ebé uza atu hariis la moos.
“Bainhira kuandu sira mai halo tratamentu iha sentru saúde ne’e, ami sempre fahe informasaun ba sira no mós halo promosaun saúde, esplika nia impaktu no kauza ne’e atu pasiénte sira bele komprende,” nia informa.
Durante ne’e mós halo tratamentu ba moras pneumonia ne’ebé rejista iha kazu haat, scabies 10 no halo tratamentu ba asidente trafégu iha lima.
Atu prevene moras hirak-ne’e, nia orienta ona pesoál saúde sira halo promosaun saúde ba komunidade sira liuhusi programa vizita ‘Saúde na Família’ no programa Servisu Integradu Saúde Komunitária (SISCa, sigla portugés), nune’e komunidade sira bele hatoman aan moris ho saudavel.

Enkuantu durante halo tratamentu hahú husi fulan Janieru mai to’o Fevereiru ne’e, sentru saúde komunitária Kiumaonteko la rejista pasiente ho idade labarik no adulta lakon vida.
Notísia relevante:Kuarentena Kiumaonteko sei nakfilak ba sentru saúde Pante Makasar
Iha fatin hanesan, Pasiente Rikeria Lafo husi bairru Kiumaria, espresa nia sentimentu hafoin halo konsulta katak atendimentu iha sentru saúde referida di’ak no laiha falta ai-moruk.
“Ha’u-nia isin manas no mear, ne’e mak ohin mai konsulta iha ne’e ne’ebé tuir ha’u-nia observasaun, ita-nia doutor sira atende ami ho di’ak, no fó ai-moruk hanesan paracetamol no ai-moruk seluk taan, depois fó mensajén mai atu deskansa iha uma no hemu bee barak, kaundu laiha mudansa mak mai fali konsulta,” nia hateten,
Entretantu, iha fulan-Janeiru Sentru Saúde Kiumaonteko rejista pasiente ne’ebé halo konsulta hamutuk 3.206 komposta husi bebe tinan ida na’in-298, labarik tinan 1-4 hamutuk 484, tinan 5-14 hamutuk 536 no tinan 15 ba leten 1.887.
Notísia relevante:FOTO ATUÁL: Prevene DT-HPV, Sentru Saúde Kiumaonteko vasina estudante sira
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editór: Florencio Miranda Ximenes