Intelektuál Quelicai Voluntáriu Harii Pré-Eskolár iha Matebian Hun

DILI, (TATOLI)- Intelektuál “Solidariedade Rohan Laek”-SRL, Abo Lir, Suku Abo, Postu Administrativu Quelicai, Munisípiu Baucau harii Pré-Eskolár Komunitáriu ba ema ki’ik no ki’ak nia oan sira iha foho Matebian hun.

“Sucesso ao futuro, começar de hoje (susesu iha futuru, hahú ohin-red),” dehan koordenadór jerál Intelektuál “Solidariedade Rohan Laek”, Faustino Soares hodi haktuir lema pré-eskolár komunitária ne’e, ba Ajénsia TATOLI, ohin, iha jardin Arkivu no Múzeu Rezisténsia Timor-Leste (AMRT).

Kronolojia, harii Pré-Eskolár Komunitáriu ne’e, tuir koordenadór Faustino Soares katak iha tinan 2018 intelektuál “Solidariedade Rohan Laek” Abo Lir, Suku Abo, Postu Administrativu Quelicai, Munisípiu Baucau hanesan Lorenço Soares, STerezinha Da C. Belo, António M. Soares, Olandina Soares, João Pinto, Faustino Soares, Carlito Soares, Mariano J. Soares, , Franquelino Tadeu Cabral, João Lino Dos Santos, Duarte E. Soares, Anita Da Conceição, Manuel Ximenes no doutór Simão do Rosário husi Munisípiu Díli, servisu hamutuk ho Autoridade Lokál Suku Abo, Fidelio Sarmento Dos Santos no Pedro Cabral “Maquino” nu’udar veteranu husi Suku Abo konsege harii Pré-Eskolár Komunitáriu ne’e hodi sai fatin mahon ba prosesu aprendizajen infantil iha área rurál, liliu ba povu ki’ik no ki’ak nia oan sira ne’ebé partensia iha Foho Matebian hun.

Pre-Eskolár Komunitáriu Abo Lir refere, nu’udar edukasaun alternativu ba labarik idade infantil ne’ebé mak hela iha área rurál sempre lakon nia direitu asesu ba edukasaun hanesan mós sira seluk ne’ebé hela iha kapitál.

Tanba governu seidauk iha planu asaun konkreta hodi dezenvolve kursu nível Pré-eskolár iha teritoriu nasionál tomak, maske polítika ne’e previstu ona iha Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál, inklui asuntu pré-eskolár prevé ona iha lei baze edukasaun.

Relativamente Pré-Eskolár Komunitáriu Abo Lir hanesan edukasaun alternativu infantil foun ida ba komunidade sira ne’ebé mak parténsia Foho Matebian hun. Tanba komunidade hirak ne’e foin mak hatene importansia Pré-eskolár ba oan sira-nia baze koñesimentu ne’ebé forte hodi kontinua estudu iha nivel edukasaun tuir mai.

Pré-Eskolár Komunitáriu Abo Lir hetan ona lisensa operasionál husi Ministeriu Edukasaun hodi fo lezitimidade ba ezisténsia kursu refere.

“Tanba ne’e, inisiu tinan 2018 hahú hala’o ona matrikulasaun ba primeiru estudante ho totál hamutuk 32 pessoas hodi hala’o prosesu aprendizajen tuir kuríkulu mínimu Ministériu Edukasaun nian,” relata koordenadór jerál, Faustino Soares.

Perfil

Infra-estrutura Pré-Eskolár Komunitáriu Abo Lir mak hanesan edifísiu temporál ho modelu konstrusaun tradisionalmente ne’ebé kompostu husi Sala Aula rua (2), eskritóriu ida (1), sala lojistika Ida (1) no haris fatin ida (1). Inklui, kompleta mós kadeira ho meja ba kada estudante sira no materiál didatikus ne’ebé sufisiente.

Materiál konstrusaun ba edifísiu temporál no ekipamentu hanesan meja ho kadeira ne’e kontribui voluntariamente husi komunidade Abo Lir ne’ebé iha fuan bo’ot ba ema ki’ik no ki’ak sira, liliu mai husi komunidade ne’ebé iha espiritu “Solidariedade rohan laek”. Inklui, hetan ajuda materiál didatikus no komputadór ho unidade rua (2) husi Geelong Kindergarten Association (GKA)-Austrália.

Rekursu umanu Pré-Eskolár Komunitáriu Abo Lir nia, liliu parte estrutura prinsipál sira hamutuk na’in ne’en (6) inklui profesór voluntáriu na’in rua (2) ne’ebé mak hetan ona formasaun husi Geelong Kindergarten Association (GKA)-Austrália, hodi hanorin estudante sira tuir kuríkulu nasionál ne’ebé mak eziste iha Timor-Leste.

Profesór Voluntáriu na’in rua (2) nu’udar mós komunidade husi Abo Lir, Suku Abo, Postu Administrativu Quelicai, Munisípiu Baucau ho voluntariamente hanorin oan sira ne’ebé mak idade infantil atu forma baze koñesimentu ne’ebé metin hanesan le’e, hakerek no sura hodi kontinua ba nível edukasaun báziku no sekundáriu.

Atu garante sustentabilidade ba prosesu aprendizajen Pré-eskolár refere, parte estrutura balun voluntariamente halo kontribuisaun pesoál kada fulan tuir kbi’it “Solidariedade rohan laek nian” hodi fo insentivu finanseiru oituan ba Profesór Voluntáriu na’in rua (2) hodi augenta ba moris lorloron.

“Grupu intelektuál ‘Solidariedade Rohan Laek’ Abo Lir ne’ebé mak harii Pré-Eskolár Komunitáriu ne’e, nu’udar parte kontribuisaun ba prosesu luta libertasaun povu Maubere. Tanba ne’e mak fó edukasaun infantil ho gratuitamente ba povu ki’ik no ki’ak nia oan sira ne’ebé mak laiha kbi’it atu mai asesu Pré-eskolár iha kapitál,” haktuir alumni Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL), Faustino Soares.

Jornalista: Rafy Belo

Editór : Manuel Pinto