DILI, (TATOLI)-Asembleia Jerál Daruak UNE-TL (Uniaun Nasionál Eskuteiru-Timor-Leste-siglaportugés), Munisípiu Dili, Sábadu (30/3/2019), eleitu António da Luz nudár prezidente ba periodu 2019-2023.

Liuhusi eleisaun aberta no sekreta perante asembleia jerál ne’ebé hala’o iha Eskola Turizmu no Ospitalidade, Becora-Dili, António da Luz eleitu ho votu 40 no nia na’in rua (2), kompostu husi primeira vise Duarte Amaral hetan votu 28 no segundu vise Ernesto Gusmão ho votu 20.
Hafoin eleisaun no votasaun, prezidente eleitu ho nia estrutura, inklui xefe komisáriu, simu kedas pose husi Prezidente UNE-TL Nasionál, Idelta Maria Rodriguês.
Prezidente eleitu, António da Luz, hateten katak, sei elabora no trata planu asaun anuál 2019 no mós ba tinan oin hamutuk ho estrutura konsellu munisípiu nian para bele hala’o atividade eskutizmu nian, hahú husi munisípiu to´o iha agrupamentu nian.
Planu atividade ne´ebé mak atu halo maka estabelesimentu ba iha agrupamentu ne´ebé mak eziste ona, maibé sira-nia atividade seidauk la´o ho di´ak no mós kontinua fó apoiu ba agrupamentu sira ne´ebé mak la´o di´ak ona atu bele eleva sira-nia kapasidade liuliu iha área formasaun ninian hodi nune´e bele atinje sira-nia atividade serbisu ne´ebé mak halo iha agrupamentu.
Nia esplika katak, serbisu ida mak oinsá koopera ho polísia atu bele atividade polisiál ninian liuliu husu apoiu ba polísia atu bele fó treinamentu kona-ba orden unida ba membru eskuteiru no mós kona-ba tránzitu ninian, oinsá sira bele iha koñesimentu kona-ba sinál tránzitu sira iha Timór laran tomak.
“Ami mós sei koordenada servisu ho Krús Vermella Timor-Leste- (CVTL-siglaportugés) atu bele fó formasaun ba iha membru sira hodi nune´e sira bele iha koñesimentu di´ak kona-ba salvasaun vida ba aan no ba ema seluk”, hateten António da Liz.
“Ida ne´e mak ami-nia atividade, prioridade ne´ebé mak ami sei halo iha tinan ida ne´e no mós tinan tuir mai ami sei prepara ami-nia planu ne´ebé mak di´ak hodi nune´e bele ezekuta iha baze liuliu iha agrupamentu sira. Nune´e mós ami sei halo baze dadus ba membru sira hotu hahú husi lobitus ba to´o iha kamiñeiru no mós dirijente sira atu nune´e iha baze dadus ne´ebé feitu hodi bele hatene katak membru hira mak envolve iha eskuteiru Munisípiu Dili nian”.
Nia parte mós sei serbisu hamutuk ho Konsellu Nasionál atu bele haree kona-ba programa nasionál ka internasionál sira ne´ebé mak sei envolve membru sira hodi nune´e bele prepara di´ak liu membru sira eskuteiru nian ba partisipasaun eventu nasionál no internasionál sira.
Iha fatin hanesan, Prezidente Nasionál UNE-TL, Idelta Maria Rodriguês, perante mídia sira katak Asembleia jerál UNE-TL nian vakum tiha durante tinan rua tanba nia mandatu hotu tiha ona iha 2017, maibé ho espíritu voluntarizmu no espíritu lideransa sira ne´ebé mak lider sira hatudu ho membru sira konsege realiza segundu asembleia.
“Prezidente no vise-prezidente sira ne´ebé mak eleitu, ha´u fó apresiasaun boot, ha´u-nia profundu gratidaun ba sira-nia ekipa tomak no mós ba estrutura eleitu tanba ha´u hatene katak estrutura eleitu nia serbisu barak tebes atu halo tanba iha hela serbisu lubun boot iha sira-nia kabas”, hateten Idelta Maria Rodriguês.
Nia hatutan katak, iha faze preparasaun nian, presiza iha lideransa di´ak atu sai jestór di´ak ba agrupamentu sira iha Munisípiu Dili tanba Dili sai hanesan barómetru no metropolitanu no sai mós modelu ba estrutura sira iha munisípiu sira seluk”, Idelta Maria Rodriguês afirma tan.
Idelta Maria Rodriguês esklarese katak, agora UNE-TL prepara daudaun atu ba iha Jambore mundiál iha Nova Yorke, Estadu Unidu Amérika (EUA), tanba ne’e, iha tempu badak presiza prepara mós agrupamentu sira no kontinjente Timor-Leste hamutuk ho estrutura eleitu atu bele halo serbisu posivel liután.
Tuir Idelta, prezensa Timor-Leste iha eventu internasionál sira tenke ho kualidade, maturidade no lori duni identidade Timor-Leste hanesan kultura ida ne´ebé mak bele mós presta atu ema seluk bele hatene katak ezisténsia UNE-TL nian iha Timor-Leste hanesan mós nasaun sira seluk.
Dezafiu sira durante UNE-TL eziste, tuir Idelta, la iha fatin ka edifísiu sira atu halibur malu. Maske nune´e, nia agradese tebes ba grupu Arte GEMBEL tanba bele oferese-faz parte ba membru UNE-TL, fó fatin ida ba estrutura UNE-TL Dili nian atu bele halo serbisu.
Difikuldade seluk mak sekretariadu iha limitasaun barak tebes. Tanba organizasaun ida atu la´o, presiza iha garante orsamentu, planeamentu di´ak, presiza fasilidade ne´ebé mak atu suporta.
“Ha´u hanoin katak até a data UNE-TL, Konsellu Nasionál rasik la iha transporte. Ne´ebé, ho limitasaun sira ne´ebé mak ami iha, ami konsege halo neineik no beibeik i ami nunka baruk no fó nafatin espíritu motivasaun atu inspira lideransa tomak ho nia membru tomak atu bele serbisu iha ekipa ida forte atu nune´e bele lori sustentabilidade, jestaun ida ne´ebé mak di´ak ba iha UNE-TL”, Idelta hatutan.
Idelta Maria Rodriguês subliña tan, munisípiu sira tenke halo planu no haruka ba iha Konsellu Nasionál no Konsellu Nasionál aborda planu sira hotu hodi ko´alia ho munisípiu atu sai hanesan planu anuál UNE-TL ninian ne´ebé bele abranje atividade sira ne´ebé sei reprezenta munisípiu tomak.
“Munisípiu sira balun seidauk iha planu, maibé neineik hanesan ha´u dehan, ami agora daudauk, iha kontextu Timor-Leste, iha problema no ami agora sei hein hela, ami seidauk iha orsamentu atu ezekuta tanba ami depende mós ba iha orsamentu estadu.”
UNE-TL iha mahon mak Sekretáriu Estadu no Desportu ne´ebé mak anualmente hetan suporta orsamentu no mós iha parseiru serbisu hamutuk atu suporta nafatin atividade sira ne´ebé mak hahú iha agrupamentu sira UNE-TL nian.
Prezidente UNE-TL Munisípiu Dili sesante, Rosantina Soares Gomes iha nia diskursu hateten, durante nia mandatu hamutuk ho estrutura, iha atividade lubuk ida mak sira konsege realiza no partisipa hanesan estabelesimentu agrupamentu no partisipa iha atividade nasionál no internasionál.
“Buat sira ne´e hotu la sees husi difikuldade no obstákulu. Maibé, ami hamriik la´o nafatin ba oin”, hateten Rosantina Soares Gomes.
Nia apresia no agradese ua´in ba estrutura munisípiu Dili no dirijente husi agrupamentu sira hotu tanba dedika aan tomak no la sura kolen hodi dezenvolve eskuteiru iha Munisípiu Dili. Liuliu, agradese ba konsellu nasionál ne´ebé fó fiar no apoiu másimu iha kualkér atividade iha rai-laran no mós rai-li´ur”.
Primeiru asembleia jerál UNE-TL Munisípiu Dili realiza iha loron 8 Marsu 2014 ho mandatu estrutura eleitu nian to’o iha 2018. Lema ba Asembleia UNE-TL Munisípiu Dili ba daruak ne´e mak Promove no Dezenvolve Foin sa’e Sira-nia Kriatividade no Responsabilidade Hodi Partisipa Iha Dezenvolvimentu Nasionál. Asembleia ne´e partisipa no observa mós direta husi lider no membru UNE-TL husi munisípiu sira seluk.
Jornalista: Rafy Belo
Editór: Francisco Simões