iklan

EKONOMIA, JUSTISA, BOBONARO, HEADLINE, MUNISÍPIU

Terra no Propriedade Bobonaro laiha koñeseimentu ba empreza Hong Takhacay sosa  rai iha Mau-Mali

Terra no Propriedade Bobonaro laiha koñeseimentu ba empreza Hong Takhacay sosa  rai iha Mau-Mali

Estrutura Kámara Komérsiu Indústria Munisípiu Bobonaro halo hela diskusaun ho emprezáriu xinesa iha fatin loke fábrika Batako iha Mau-Malia, suku Ritabou, postu administrativu Maliana. Imajen Tatoli/Sérgio da Cruz.

MALIANA, 09 abríl 2023 (TATOLI) – Diresaun Terra no Propriedade Munisípiu Bobonaro, laiha koñesimentu ba empreza Hong Takhacay, sosa rai rai iha área Mau-Mali, aldeia Samelaun, suku Ritabou, postu administrativu Maliana.

Diretór Terra no Propriedade Munisípiu Bobonaro, Castro Laco Martins, informa, durante prosesu fa’an no sosa rai parte rua la hato’o karta koñesimentu ruma.

Tuir nia, bainhira estatutu rai eransa, sidadaun ida atu fa’an ba ema seluk tenke husu parte família hotu no asina hosi autoridade lokal hanesan xefe suku no xefe aldeia sira.

“Sira-nia objetivu hato’o mai terra ne’e maka atu husu rekomndasaun, fó karta informasaun atu hetan lisensa hodi halo atividade negósiu prodús batako. Ida-ne’e mak terra hatene, kona-bá atu sosa no fa’an ne’e terra la hatene, karik tuir mai iha reklamasaun ruma hatama mai, ami sei atende tuir prosesu legál, primeiru dokumentu legál ne’e, sé mak kaer, depois tanba saida mak sira fa’an to’o ikus mosu problema,” nia dehan.

Diretór ne’e dehan, bainhira terra no propriedade halo mediasaun mak laiha solusaun ruma, sei husu fali parte rua nia hakarak atu lori ba iha Tribunál ka lori ba komisaun no Terras atu foti desizaun kona-bá problema rai.

“Maibé ba sidadaun timoroan, sidadauun estranjeiru lei la fó dalan, tanba sira laiha direitu atu iha direitu privadu ba bens moves hosi Timor, sira iha Indonézia sira-nia direitu iha Indonézia, tanba lei Indonézia nian laiha sidadaun ne’e dupla, sidadaun ne’e ida de’it,” Castro dehan.

Abitante suku Ritabou, Ernesto Soares Magno, dehan maski rai ne’ebé empreza xinés Hong Takhacay sosa ona, maibé nia estatuta sei disputa hela, tanba rai ne’e nu’udar eransa ne’ebé sira-nia avo husik hela, maibé derrepente sidadaun ida hela iha Haikesak, Atambua, fa’an sein koñesimentu hosi família.

Notísia relevante: CCI Bobonaro rejeita emprezáriu Xinés loke fábrika batako iha Mau-Mali

“Rai ne’e ha’u-nia aman-kiik hola feto mota sorin ne’e mak fa’an, depois nia ba liu Haikesak, nia dokumetu agora iha ami hela, momentu ne’e sira hola, hau telefoni ba mana ida hola ne’e dehan labele halo lai, tanba rai ne’e ne’e aman kiik fa’an ne’e ilegál, nia mesak de’it, tuir loloos ne’e ami hotu hatene mak foin fa’an, tanba rai ne’e avo nian no hela mai atu uza ba halo to’os, la’ós aman-kiik nia rai,” nia informa ba jornalista sira, iha Mau-Mali, segunda ne’e.

Xefe suku Ritabou, postu administrativu Maliana, Maximiano dos Santos Araújo, seidauk hetan karta koñesimentu ruma hosi empreza Hong Takhacay sosa rai atu halo investimentu iha área refere.

“Até ohin ha’u laiha informasaun kona-bá atividade saida mak sira halo iha fatin ida-ne’e, ohin ha’u mai hetan ne’e mak ha’u hakfodak, tuir ha’u hatene katak, iha-ne’e sira atu cetak batako, maibé ne’e tuir loloos ida-ne’e ema estranejiru labele halo negósiu ida, ne’e timoroan sira bele halo,” nia katak.

Ligada ho kestaun ne’e Kámara Komérsiu no Indústria munisípiu Bobonaro, husu Terra no Propriedade atu haree lei kompra venda ne’ebé la autoriza ema estranjeiru sosa rai iha Timor-Leste.

“Tanba realidade ema ne’ebé defende fa’an rai laiha dokumentu legál ruma no sein koñesimentu hosi xefe aldeia no xefe suku. Ida-ne’e sira uza timoroan sai hanesan kurtinaa hola rai no dezenvolve sira-nia negósiu. To’o ikus osan sira ne’e ba hotu estranjeiru,” refere nota imprensa ne’ebé Tatoli asesu hosi Kámara Komérsiu no Indústria Munisípiu Bobonaro.

Notísia relevante: MJ orienta DTP Bobonaro identifika rai no uma Estadu

Jornalista   : Sérgio da Cruz

Editór          : Evaristo Soares Martins

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!