DILI (TATOLI) –Xefe Bankada CNRT iha Parlamentu Nasionál, Deputadu Arão Noe konsidera Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres Lú Olo viola konstituisaun Repúblika Demokrátiku Timor-Leste (KRDTL) relasiona desizaun PR hodi veta lei podér lokál no lei desentrálizaun administrativu.
“Tuir loloos Prezidente Repúblika, Lu-Olo labele veta lei hirak ne’e tanba lei ne’e ultra pasa ona tempu durante fulan ida, signifika nia kontra ona Konstituisaun RDTL iha artigu 88 kona-ba promulgasaun no vetu,” Arão Noe ba Ajénsia TATOLI iha Parlamentu Nasionál, Sesta (28/9).
Nia dehan, Lei rua ne’e haruka ba Xefe Estadu, Lu-Olo iha inisiu Agostu maibé horisehik iha Kuarta, (27/9) mak prezidénsia foin hato’o mai iha Prezidente Parlamentu, Aniceto Guterres hafoin baixa ba komisaun A atu halo parser. signifika liu ona semana tolu hosi prazu ne’ebé ko’alia konstituisaun RDTL Artigu 88 (Promulgasaun no Vetu) iha alínea 1) ko’alia kona-ba iha prazu loron tolunulu nia laran, hahú hosi simu diploma naran ida husi Parlamentu Nasionál atu promulga hanesan lei, Prezidente-Repúblika bele promulga eh uza direitu vetu nian, hodi husu apresiasaun foun kona-ba lia-tatoli ne’e ho fundamentu.
Tuir Arão, razaun Prezidente Repúblika, veta lei hirak ne’e tanba duvida ho buat ida kontrolu, governu sentrál bele lakon tiha ba administradór sira. Maibé Prezidente tuir loloos la iha ona dalan atu veta lei tanba sai ona hosi mandatu konstituisaun nian. Enkuantu veta eh foti desizaun ruma iha relasaun ho konstitusionalidade data limite ho loron 30.
“Ami preokupa tebes lei hirak ne’e bainhira Prezidente Veta ho nia impaktu ba implementasaun programa desentralizasaun labele realiza,” Arão sente preokupadu.
Lei podér lokál no lei desentrálizaun administrativa importante tebes ba Timor-Leste atu hahú ona desentraliza ba podér lokál ho objetivu fundamental atu lori administrasaun besik ba povu no hamenus burokrasia ne’ebé naruk durante ne’e.
Sistema deskonsentrasaun la’o dadaluk, governu sentrál fó ona kompeténsia ba sira hodi jere osan maibé ita hetan asesu iha portál transparénsia hanesan osan iha munisípiu sira gasta hira ona, bele kliik iha portál governu hodi asesu ezekusaun ne’e.
Kontrolu la’ós tenke ba to’o iha kraik mak haree maibé bele haree iha portál transparénsia saida de’it mak sira halo.
To’o notísia ne’e tun parte Tatoli seidauk hetan esplikasaun ruma relasiona ho preokupasaun deputadu Arão Noe hosi Prezidente da Repúblika.
(Jornalista : Zezito Silva)
(Editór : Manuel Pinto)