DILI (TATOLI)—Prezidente Parlamentu Nasionál (PN), Aniceto Longuinhos Lopez Guterres hateten nia seidauk bele konvoka reuniaun Komisaun Permanente (KP) tanba hein hela Pareser Jurídiku hosi asesór jurídiku kona-ba kompeténsia Komisaun Permanente ninian.
Antes ne’e, nia esplika, bankada opozisaun halo Pareser Jurídiku tanba bankada opozisaun (CNRT, PLP no KHUNTO) interpreta katak maske Parlamentu Nasionál disolvidu ona maibé PN bele funsiona nafatin liuhusi Komisaun Permanente hodi konvoka plenária.
“Ha’u rasik husu tiha ona Pareser Jurídiku ba asesores jurídiku iha Parlamentu Nasionál maibé to’o ohin loron seidauk entrega ba ha’u. Tanba ne’e maka ohin ha’u la konvoka reuniaun Komisaun Permanente tanba hein hela Pareser Jurídiku nune’e bele interpreta loos tiha lai maka bele konvoka fali reuniaun Komisaun Permanente para ita bele entende malu,” Aniceto hato’o asuntu ne’e ba jornalista sira iha Palásiu Prezidente Nicolau Lobato, Bairru Pité, Dili, kuarta ne’e, hafoin relata situasaun Komisaun Permanente Parlamentu Nasionál nian ba Prezidente Repúblika, Francisco Guteres Lú Olo.
Nia informa katak Komisaun Permanente bele funsiona maibé ninia funsaun ne’e limitadu. Tanba ne’e, labele uza fali Komisaun Permanente atu reativu fali Parlamentu ida hanesan fali Parlamentu ida seidauk disolvidu.
“Sé ita hakarak ko’alia kona-ba interpretasaun ne’e, buat ida simples maka ne’e, konsekuénsia hosi disolusaun Parlamentu Nasionál ne’e, Parlamentu Nasionál nu’udar órgaun ka instituisaun ne’e mantein maibé lejizlatura ne’e ramata ona, katak funsaun Parlamentu nian hanesan funsaun lejizlasaun, funsaun reprezentasaun polítika, funsaun fiskalizasaun ramata ona no inisiativa hotu-hotu mós ramata no kaduka ona. Lejizlatura foun maka bele halo hikas lejizlasaun hafoin eleisaun antesipada,” Aniceto haklaken.
Nia afirma, iha situasaun ne’ebé Parlamentu disolvidu ne’e, Komisaun Permanente só akompaña de’it, ka halo akompanãmentu ba atividade Governu ninian. Akompaña la signifika tenke fiskaliza, maibé liuhusi informasaun sira hosi mídia ka konferénsia imprensa.
Aniceto hatutan plenária Parlamentu Nasionál ne’e la’o bainhira iha asuntu ne’ebé nesesáriu tebes atu deskuti liu-liu autoriza Estado de Sítio no Estado de Emergência, tanba ida ne’e nu’udar situasaun ida ne’ebé extraordináriu tebes.
“Asuntu sira ne’ebé la grave ka ninia karáter lahanesan ho Estado de Sítio no Estado de Emergência, ne’e labele,” nia esklarese.
Kona-ba enkontru ho Prezidente Repúblika, nia hatán, Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo hakarak hatene situasaun Parlamentu Nasionál nian hafoin dissolve Parlamentu Nasionál iha 26 Janeiru liu-ba.
“Ohin ha’u hato’o informasaun ninian kona-ba funsionamentu Komisaun Permanente ninian ne’ebé sei iha interpretasaun lahanesan entre bankada opozisaun ho bankada Governu. Prezidente Repúblika hakarak husu ha’u atu hato’o relatóriu pur eskritu ne’ebé deskreve kona-ba situasaun ne’e. Tanba ne’e, iha tempu badak, ha’u sei aprezenta relatóriu,” Aniceto haktuir.
(Jornalista: Xisto Freitas)
(Editór : Manuel Pinto)
