DILI (TATOLI) – Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE) deside uza Kuda hodi transporta material sensitivu iha loron 11 dadeer ba iha sentru votasaun, liuliu area sira ne’ebé karreta la bele asesu tanba kondisaun estrada.
Diretór Jerál Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE), Acilino Manuel Branco, hateten, “Iha loron 11 Maiu dadeer bele transporta ona materiál eleisaun nian ba sentru votasaun ida-idak, maibé lokalizasaun fatin votasaun balun difisil asesu transporte, entaun iha meiu alternativa hodi fasilita prosesu ne’e, ho uzu “Kuda” ka ema hodi lori sasán eleisaun bele to’o fatin ho seguru.”
Ba ajénsia Tatoli iha edifísiu STAE Caicoli, ohin. Alcilino esplika, fatin hirak ne’ebé identifika difisil asesu viatura mak iha Manufahi hanesan suku balun iha Mindelo no seluk tan la iha estrada, maibé uza kuda hodi lori materiál eleisaun, munisípiu Dili liuliu iha Postu Administrativu Ataúru iha fatin Makadadi ne’ebé lokaliza iha foho no laiha karreta atu ba ne’ebá entaun ita tenke tau osan atu selu ema hodi lori to’o sentru votasaun.
Alende ne’e mós iha Viqueque parte Lakluta ne’ebé sa’e ba Laline, ne’e fatin área remota tebes. Ezemplu, iha eleisaun 2007 ho 2012, kuandu Nasoens Unidas lori sasán votasaun ho aviaun mós la konsege deteta tanba kalohan metin, entaun úniku rekursu mak tenke selu ema ho folin $200.00, hodi transporta material sensitivu.
Nune’e mós iha Baucau, Manufahi, Bobonaru, Covalima, enkuantu númeru ladún boot, maibé presiza buka alternativa hotu hodi bele fó susesu ba eleisaun. Tanba iha area sira ne’e sentru votasaun balun iha mota sorin, entaun presiza prepara osan balun hodi selu ema ne’ebé hatene ultrapasa mota hosi lori materiál hirak ne’e, hanesan esperiénsia iha tinan kotuk ita selu kada ema ho folin $ 50.00, nune’e mós komunidade balun voluntáriu hodi apoia, hodi transporta material.
Enkuantu osan ne’ebé STAE sei aloka depende ba númeru sentru votasaun ne’ebé la asesu transporte. Munisípiu ida-idak iha sentru votasaun iha fatin lima ou liu, maibé osan ladún boot tanba depende mós ba distánsia.
Tanba ne’e, STAE halo ona koordenasaun ho Ministériu Administrasaun Estatál (MAE), Ministériu Finansa atu bele haree asuntu hirak ne’e hodi koloka osan, nune’e fasilita prosesu hotu eleisaun antesipada parlamentár nian.
Enkuantu, materiál hirak ne’ebé transporta ba munisípiu iha, loron 4 Maiu to’o hotu ona ho kondisaun di’ak, la iha problema ruma iha prosesu lori materiál eleisaun tantu rai laran no Diaspora, hodi fasilita eleisaun ba totál eleitór hamutuk 84.286, iha loron 12 Maiu ne’e.
Jornalista : Zezito Silva
Editór : Manuel Pinto