DILI, 10 janeiru 2022 (TATOLI)—Prezidente Komisaun Nasional Eleisaun (CNE, sigla portuges), José Agostinho da Costa Belo, hateten preparasaun ba eleisaun prezidensiál 2022 kuaze konklui ona no hein de’it bainhira mak Prezidente Repúblika (PR) dekreta kalendáriu eleisaun.
Notísia Relevante: PM enkoraja sidadaun partisipa másima iha Eleisaun Prezidensiál
“Preparasaun kuaze konklui hotu ona, hein de’it ita-nia Prezidente Repúblika anúnsia data eleisaun no regulamentu ne’ebé Governu prepara ne’e ita apresia hotu ona no Konsellu Ministru aprova ona no oinsá ita halo nia manuál liuliu kona-ba debate, kampaña no supervizaun di’ak atu oinsá ita-nia eleisaun la’o ho di’ak,” dehan Prezidente CNE ba Agência TATOLI, iha nia knar fatin Caicoli, Dili, segunda ne’e.
Prezidente CNE ne’e hateten, parese semana oin Prezidente Repúblika sei fó sai ka dekreta kalendáriu eleisaun eleisaun nian tanba PR hala’o ona konsulta ho ho CNE-STAE no loron hirak liubá PR rona ona partidu polítiku sira-nia opiniaun kona-ba eleisaun prezidensiál 2022 ne’e.
“Tanba ne’e, ita bele dehan ita tama ona ba faze eleisaun nian maibé ita propoin atu data eleisaun ne’e se bele monu iha loron sábadu, atu nune’e fó biban ba ema hotu-hotu atu partisipa iha loron eleisaun hodi vota,” nia dehan.
Iha preparasaun ba eleisaun ne’e, daudaun ne’e CNE hala’o hela edukasaun sívika ba eleitór foun sira iha territóriu nasionál ne’ebé kuaze atu konklui ona, maibé iha fatin balun hanesan iha munisípiu Baucau nian iha área rurál balun mak seidauk maibé CNE nia parte sei kontiua fó edukasaun sívika ba sidadaun sira.
Durante ne’e, CNC la’ós de’it fó edukasaun sívika ba sidadaun sira maibé CNE mós fó kona-ba oinsá atu rejistu hodi hetan kartaun eleitorál.
“Maibé kestaun mak mudansa lei balun kona-ba sidadaun ida atu hetan kartaun eleitorál tanba uluk ne’e rekezitu uza sertidaun batizmu de’it maibé agora uza fali tan sertidaun RDTL. Entaun, susar ba ita-nia sidadaun sira tanba sira hela iha área remota mai vila. Ho kestaun ne’e ami esforsu ko’alia ho parte notariadu atu aproxima ho sidadaun sira atu bele fasilita sira hodi bele hetan kartaun eleitorál,” Prezidente CNE hateten.
Kona-ba prosesu edukasaun sívika iha territóriu nasionál ne’ebé mak CNE observa, partisipante sira dala ruma ema 100 to’o 200 maibé iha fatin balun, hanesan iha Postu adminsitrativu Baguia eleitór 1000-resin.
“Ho ida-ne’e ita haree katak sira iha vontade atu tuir tanba tuir sira dehan edukasaun sívika ne’e importante ba sira. Tanba ne’e ita kontinua esforsu atu esplika lala’ok eleisaun no pandemia COVID-19 ne’e ita tauk mak sei la’o naruk, entaun ita tauk sira la tuir eleisaun tanba ne’e ita presiza esplika ba sira,” nia haktuir.
Bainhira fó edukasaun sívika, nia dehan, eleitór sira kada munisípiu ida CNE foti sampel rua ka tolu de’it no sira-nia alvu ne’e ema to’o atus rua hanesan ne’e, maibé realidade hatutu katak iha partisipasaun edukasaunn sívika ne’e joven no ferik-katuas sira.
Tanba, komunidade nia preokupasaun mak bainhira iha eleisaun ne’e sei iha tanba teste swab mak foin vota, entaun buat hirak ne’e CNE prepara no antisipa hodi esplika ba eleitór sira.
To’o agora, edukasun sívika kontinua la’o hela no bainhira tama ona ba loron kampaña eleitóral nian mak atividade edukasaun svíka ne’e foin para.
“Ita-nia objetivu ba edukasaun sívika ne’e katak hotu-hotu nia rezultadu eleisaun tenke seguru, tenke dignu no partisipasun labele iha erru. Ida-ne’e mak ita hakarak hodi halo diskusaun komunitária iha área rurál sira,” nia dehan.
Amtes ne’e. iha tinan 2020, totál partisipante sira-ne’ebé partisipa iha programa edukasaun sívika hamutuk 26.342 kompostu hosi feto 16.674 no mane 24.109. Fatin ba realizasaun edukasuan sívika iha eskola sekundária sira hamutuk 103, suku 95, Organizasaun feto potensiál haat (4) no Polisía Nasionál Timor-Leste (PNTL) ida (1).
Notísia Relevante: STAE-CNE lansa resensiamentu eleitorál ba preparasaun eleisaun prezidensiál 2022
Jornalista : Osória Marques
Editór : Cancio Ximenes
