OÉ-CUSSE 01 juñu 2023 (TATOLI) –Institutu Defeza ba Direitu Labarik (INDDICA, sigla portugés) preokupa tanba dadus ne’ebé iha hatudu labarik barak hosi Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), kontinua fa’an sasán iha kapitál Dili ho pursentu 40.
Sekretária Ezekutiva INDDICA, Teresa Maria Freitas, hatete, INDDICA iha esperansa ba Governu dasia bele tau matan ba asuntu labarik sira-nia moris, liuliu raes badak no má-nutrisaun ne’ebé sei kontinua aas iha Timor-Leste ho pursentu 47.
“Traballu infantil, ohin loron númeru aas, liuliu ita-nia alin ki’ik oan-sira ne’ebé maka mai hosi Oé-Cusse, ita haree movimentu ba mai, volume ne’ebé mak mosu iha kapitál Dili, ami halo monitorizasaun no levantamentu dadus, kuaze labarik barak hosi RAEOA ninian, ida-ne’e, sai preokupasaun INDDICA,” Sekretária Ezekutiva INDDICA, Teresa Maria Freitas, ko’alia iha ámbitu selebrasaun loron mundiál labarik iha Oé-Cusse, sesta ne’e.
Nia informa, VIII Governu Konstitusionál, nafatin iha komitmentu boot ttau nafatin interese aas ba labarik hotu iha nasaun Timor-Leste.
Nune’e atu redús ka minimiza pursentu ne’e, INDDICA nafatin esforsu no advoksia ba nai ulun sira hodi tau orsamentu sufisiente ba labarik sira, liuhosi Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu (MEJD), haree ba área edukasaun.
Nune’e mós Ministériu Saúde (MS) atu haree ba labarik nia saúde, Ministériu Solidariedade Sosiál, Inkluzaun (MSSI) haree ba parte asisténsia sosiál oinsá haree labarik sira-nia bens-estár, fasilita bolsa estudu no fó protesaun.
Liuliu labarik sira-ne’ebé iha orfonatu sira, bele hetan nafatin direitu ba moris ninian, direitu atu asegura katak, Estadu la tau sira ba kotuk.
“Tan ne’e komemorasaun ohin loron nian, ho tema ne’ebé ami temi, Institutu hakarak kongratula alin ki’ik-oan sira liuliu manorin na’in-sira, ne’ebé ho pasiénsia boot fo sira-nia kna’ar ho profisionalizmu talentu no abilidade ne’ebé iha, hakarak eduka oan-sira ho pasiénsia tomak,” nia orgullu.
Entretantu, tuir dadús 2006 nian, labarik maioria servisu iha kapitál Díli, tuir fali mai iha munsipíu Aileu, Ermera no Lautém, no kuaze labarik sira servisu 40% iha munisípiu sira.
Nune’e mós iha munsípiu seluk, menus hosi 20%, hotu-hotu 30% ba leten, hahú hosi 37%-45%, ne’e hahú hosi Aileu iha 45%, Ermera iha 37%, Lautém 35% no bo’otliu mak Díli 40%.
Notísia relevante: INDDIKA introdús papél direitu-devér labarik ba estudante Kátolika Oé-Cusse
Jornaslista: Abílio Elo Nini
Editór: Evaristo Soares Martins
