iklan

INTERNASIONÁL

INE-TL realiza semináriu kona-ba oinsá lidera estatístika nasionál

INE-TL realiza semináriu kona-ba oinsá lidera estatístika nasionál

IPrezidente INETL, Elias dos Santos Fereira. Imajen Tatoli/Francisco Sony

DILI, 01 Abríl 2025 (TATOLI)—Institutu Nasional Estatístika Timor-Leste (INE-TL) servisu hamutuk ho Australia Bureau of Statistic (ABS) organiza semináriu nasionál durante loron tolu ne’ebé hahú 01-03 Abríl iha Ótel Novu Turizmu Dili kona-ba oinsá lidera estatístika nasionál.

“Semináriu ne’e ami konvida reprezentante liña ministeriál mak hanesan SERVE, Autoridade Tributária, Ministériu Solidariedade Sosiál, Ministériu Turizmu no Ambiente no mós husi Banku Sentrál Timor-Leste,” Prezidente INE-TL, Elias Fereira, hateten ba Agência TATOLI iha Ótel Novu Turizmu, Dili, tersa ne’e.

Prezidente ne’e hateten, sira konvida de’it instituisaun lima ne’e tanba durante ne’e sira servisu hamutuk ho sira liuliu oinsá bele haree sistema nasionál estatístika ne’e, oinsá bele servisu hamutuk hodi fó dadus ba malu, dadus saida mak sira iha no saida mak atu kompilla hamutuk hodi ikus mai dadus sira-ne’e fó ba na’i-ulun sira, nune’e atu bele foti desizaun nasaun.

“Ha’u fó ezemplu ida mak SERVE, tinan-tinan ita halo peskiza emprezariál ne’ebé mak ita ba entrevista ba emprezáriu sira hodi foti amostra iha territóriu nasionál, tanba amostra ne’e ita foti husi dadus ne’ebé oferese husi SERVE,” nia tenik.

Nia dehan, servisu hamutuk ho Autoridade Aduaneira foti dadus husi Asycuda World ne’ebé mak husi INETL kompilla hamutuk hodi nune’e públika dadus esportasaun no importasaun mensál no anuál.

“Ho Ministériu Turizmu no Ambiente agora daudauk ita servisu hamutuk hela atu halo peskiza konaba Estatístika ba Turizmu, ho Banku Sentrál ita servisu hamutuk konaba Direct Foreign Investment. Semináriu loron tolu ida-ne’e ita diskute liu kona-ba oinsá national statistic system, servisu estatístika ne’e durante ne’e la’o oinsá, oinsá atu foti dadus iha liña ministeriál sira no depois halo kompillasaun ba dadus sira-ne’e hodi públika no dijemina fali ba ita-nia nai-ulun sira,” nia dehan.

Entretantu, semináriu loron tolu (3) ne’e mós, sei iha diskusaun grupu hodi esplika kona-ba obstákulu ne’ebé kada liña ministeriál enfrenta hodi nune’e sira bele troka esperiénsia kona-ba lala’ok servisu durante ne’e.

INETL servisu hamutuk ho Australia Bureau of Statistic deside 2012 liuhusi asina akordu servisu hamutuk to’o 2023. nune’e iha tinan 2023 kontinua renova akordu to’o 2026 servisu hamutuk.

“Área ne’ebé ami servisu hamutuk liuliu iha área estatístika ekonómia no mós iha lideransa. Iha Estatístika Ekonómia mak hanesan Índice dos Preços dos Consumidores, taxa inflasaun no deflasaun, dadaus ba komérsiu, GDP, Konta Nasionál no mós gender statistic,” nia dehan.

Nia akresenta, importante ida mak formasaun lideransa, atividade ne’e realiza dalabarak ona no formasaun sira realiza iha Dili nomós iha Melbourne Austrália.

“Ita servisu hamutuk ho sira, sira mós iha semináriu ruma iha Austrália liuliu kona-ba Pacific Lidership Forum, tanba Governu Austrália fó apoiu ba país pasífiku sira, sira mós konvida ita mós ba partisipa hodi fahe ita-nia esperiénsia,” nia dehan.

Jornalista : Hortencio Sanchez

Editór        : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!