DILI (TATOLI)—Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres Lú Olo, hateten diálogu entre Prezidente Repúblika no Primeiru-Ministru (PM) ho kompeténsia ida-idak nian sei bele hetan kandidatu seluk ba nomeasaun no fó pose atu kompleta estrutura Governu Da-Ualu Konstitusionál.
“Ha’u fiar katak liuhosi diálogu entre Prezidente Repúblika no Primeiru-Ministru, ne’ebé hala’o iha ambiente polítiku ida ne’ebé ami na’in rua hare’e hamutuk oinsá serbí di’ak liu ita-nia Povu no Nasaun, tuir órgaun soberania, titulár ida-idak ninia kompeténsia, ami na’in rua bele hetan kandidatu seluk ne’ebé ha’u bele nomea no fó pose atu kompleta VIII Governu Konstitusional,” Xefe Estadu dehan liuhusi ninia deskursu iha Sesaun Solene ba abertura Lejizlatura ba dalima iha Parlamentu Nasionál, segunda ne’e.
Nia dehan, tuir kbi’it konstituisionál, nia sei halo buat hotu-hotu atu diálogu ne’e iha susesu, la’ós de’it ba ohin loron maibé ba períodu mandatu tomak Governu ida ne’e nian.
Tuir Konstituisaun Repúblika, Lú Olo esplik, Primeiru-Ministru de’it maka iha kbi’it atu propoin no Prezidente Repúblika de’ it maka bele nomea no fó pose.
“Nune’e, iha prosesu hili membrus Governu, ita bele haree katak Konstituisaun Repúblika fó dalan ba Prezidente Repúblika no Primeiru-Ministru atu tetu hamutuk kandidatu sira, molok sira kaer sira-nia kna’ar, nu’ udar membru Governu ba tinan lima,” nia hatutan.
Husi lista proposta ho naran haat nulu resin tolu ne’ebé hato’o husi Primeiru-Ministru, nia nomea no fó pose ona ba membrus Governu tolu nulu resin rua, maibé hare’e ba relasaun ho responsabilidade institusionál, nia la kompreende tambasá maka membru tolu ne’ebé propoin husi Primeiru-Ministru no nia nomea ona lakohi simu pose.
“Ha’u hatete sai fila fali iha ne’e ha’u-nia hanoin, ne’ebé ha’u hato’o ona ba Primeiru-Ministru, iha ami-nia diálogu, ne’ebé ha’ u halo nafatin ho laran nakloke no moos, katak ha’u husu atu tetu/sukat/pondera didi’ak kandidatu sira ne’ebé Primeiru-Ministru propoin maibé ha’u seidauk nomea,” Lú Olo sujere.
Nia husu ba líder hosi partidu polítiku sira, deputadus, membrus Governu katak sidadaun hotu-hotu tenke respeita liberdade ne’ebé Konstituisaun fó ba Prezidente Repúblika atu foti desizaun polítika kona-ba nomeasaun membrus Governu ne’ebé propoin husi Primeiru-Ministru.
Lú Olo afirma Prezidente Repúblika foti desizaun hafoin sukat kle’an, hatene loloos ona katak sei proteje interese nasionál no Estadu nian, tuir lei haruka, maibé interese pesoál ka polítiku-partidáriu la tama iha nia desizaun nu’udar Prezidente Repúblika.
Jornalista: Xisto Freitas
Editór : Manuel Pinto