iklan

NASIONÁL, EDUKASAUN

Governu ho Sosiedade Sivíl reativa rede nasionál prevensaun konflitu

Governu ho Sosiedade Sivíl reativa rede nasionál prevensaun konflitu

Diretór Ezekutivu Centro Nacional Chega , Hugo Maria Fernandes. Imajen Tatoli/Egas Cristóvão

DILI, 23 fevereiru 2022 (TATOLI)-Governu, liuhosi Sentru Nasionál Chega (CNC) servisu hamutuk ho Diresaun Nasionál Prevensaun Konflitu Komunitáriu (DNPKK), Sekretariadu g7+ no Organizasaun Naun Govermentál (ONG) Belun, kuarta (23/02) ne’e reativa fila-fali rede nasionál prevensaun konflitu (RNPK) hodi kontribui dame iha komunidade.

“Ohin, ita reativa fila-fali rede ne’ebé mak uluk la’o ona, tanba iha tinan hitu ikus ne’e, rede ne’e paradu tiha. Tanba ne’e, ohin ita halo enkontru dahuluk ba lansamentu reativa rede ne’e. Nune’e, nia membru mai hosi Organizasaun Sosiedade Sívil no mós Instituisaun Públika Estadu, hanesan Sekretáriu Estadu Protesaun Sívil, liuhosi Diresaun Nasionál Prevensaun Konflitu Komunitáriu, Sentru Nasionál Chega no g7+. Alende ne’e sei iha mós Polísia Komunitária no Ministériu Defesa”, Diretór CNC, Hugo Maria Fernandes, hatete ba jornalista sira iha salaun CNC, Balide, kuarta ne’e.

Nia esplika, rede nasionál prevensaun konflitu ne’e harii kedas iha 2008, hafoin tama mai to’o iha 2015 la funsioná, entaun hosi 2015 sa’e fali mai rede ne’e la funsiona no la halo monitorizasaun.

“Entaun, liu tiha tinan hirak ne’e ita hanoin atu re-estabelese, nune’e inisiadór ba reativa rede ne’e mak Sekretariu Estadu Protesaun Sívil, liuhosi Diresaun Nasionál Prevensaun Konflitu Komunitária, Sentru Nasionál Chega, g7+ no NGO Belun, tanba NGO Belun iha tinan 10 ikus ne’e, iha programa ida ho naran prevensaun komunitária ne’ebé mak servisu hamutuk ho DNPKK”, nia afirma.

Kona-bá papél rede, nia afirma, iha estabelesimentu rede ne’e Diresaun Nasionál Prevensaun Konflitu Komunitária, Sentru Nasionál Chega, g7+ no NGO Belun sei halo idak-idak nia knaar, hanesan balun halo monitorizasaun.

“Hosi monitórizasaun ita hatene NGO Belun mak durante ne’e halo monitorizasaun iha nível komunidade, hanesan saida de’it mak akontese iha ne’ebá. Entaun, liuhosi monitórizasaun ne’e mak hato’o fali ba Ministériu Intérior, liuhosi Sekretária Protesaun Sívil sá medida mak atu foti. Alende ne’e, ami mós halo estudu, hanesan poténsia hitu (7) iha komunidade ne’e saida de’it mak akontese”, nia akresenta.

Ezemplu, konflitu ne’ebé akontese durante ne’e mak arte marsiáis, alende ne’e konflitu ne’ebé akontese iha nível komunidade mak patrimóniu (rai), entaun ida ne’e mós sai nu’udar matéria ba estudu. Hosi ne’e, konflitu seluk mós iha hanesan sasán sira ne’ebé relasiona ho lisan no kultura, hanesan feto san no umane.

“Entaun, hosi estudu no monitorizasaun ne’e mak aprezenta medidas prevensaun oinsá, hanesan ita iha matenek lokál, ita bele tara bandu, ita bele halo rekonsiliasaun, nahe biti boot, hosi sira ne’e mak durante ita halo”, nia afirma.

Sekretáriu Jerál g7+, Helder da Costa, afirma g7+ nia involvimentu ba prevensaun konflitu ne’e, tanba haree ba esperiénsia Timor-Leste nian.

“Nune’e, prosesu ba re-ativa rede ne’e, tanba eleisaun besik ona, normálmente iha kampaña prezidensiál temperatura polítika ne’e sa’e, tanba líder polítika sira-nia kampaña iha tendensia bele insulta malu no bele hatun malu, tanba ne’e rede ida ne’e estabelese hodi monitoriza, nune’e bele fó sai nafatin ba ita-nia populasaun katak labele involve iha violénsia”, nia katak.

Entretantu, partisipante iha enkontru ba reativasaun rede nasionál prevensaun konflitu ne’e, mak Diretór Ezekutivu Sentru Nasionál Chega, Sekretáriu Jerál g7+, Diretór ONG Belun no estudante hosi Universidade Dili (UNDIL).

Notísia relevante: SEPS sei estabelese rede prevensaun konflitu komunitáriu

Jornalista : Nelia Fernandes

Editora     : Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!