DILI, 28 jullu 2022 (TATOLI)—Xefe Departamentu Empoderamentu Ekonómia Partisipasaun iha Polítika (DEEPP), José do Rosário, hateten SEII kapasita líder komunitária hodi hasa’e númeru feto asume kargu iha instituisaun Estadu no líder komunitária.
“Objetivu hosi realiza formasaun no kapasitasaun ba xefe suku no xefe aldeia feto sira mak atu hasa’e koñesementu líder komunitária feto sira iha asuntu igualdade jéneru, atu hakbiit no haforsa líder komunitária feto hodi prepara sira-nia planu no programa desentralizasaun no poder lokál munisípiu iha futuru,” José do Rosário hateten ba Agência TATOLI, iha salaun Delta Nova, Dili.
Atu asegura kuantidade no kualidade feto nia partisipasaun iha poder foti desizaun, iha formasaun ne’e fó hanoin ba líder komunitária sira bele hatene no hapar kona-ba saida mak igualdade jéneru.
“Formasaun ne’e atu hakbi’it lideransa komunitária feto ba asuntu igualdade jéneru hodi prepara ba eleisaun suku, parlamentár no eleisaun desentralizasaun munisipál iha futuru tinan 2023-2024,” nia dehan.
Nia dehan, papel no responsabilidade mak atu hala’o polítika hodi promove feto nia papel iha nivel foti desizaun ba dezenvolvimentu nasionál no implementasaun polítika desentralizasaun ne’ebé sei implementa iha futuru.
Tanba SEII nia vizaun ida mak hakarak Timor-Leste sei sai hanesan nasaun ida-ne’ebé prósperu, nakonu ho dame no sosiedade ida-ne’ebé iha igualdade jéneru no inkluzivu ne’ebé ema-nia dignidade no direitu umanu inklui direitu feto no labarik feto sira hetan ona valór, protesaun no promove iha lei no kultura sira.
Líder komunitária feto sira-ne’ebé partisipa iha formasaun iha formasaun refere hamutuk 30, kompostu hosi xefe suku na’in-21 no xefe aldeia sia (9).
Xefe Suku Bemori, Cristalina Pereira, hateten formasaun ida-ne’e oinsá kapasita xefe suku no xefe aldeia sira no informsaun ne’eb’e sira hetan ne’e, sira sei hatutan ba feto sira seluk iha suku no aldeia laran.
“Formasaun ne’ebé mk SEII oferese ne’e atu ami prepara ba eleisaun 2023 nian no liuhosi formasaun ne’e ami bele partilla tan ba maluk feto sira hodi oinsá bele kapasita an atu kompete iha eleisaun suku tuir mai, nune’e bele aumenta tan feto assume xefe suku no xefe aldeia iha períodu tuir mai,” nia dehan.
Autoridade komunitária ne’e sujere ba SEII atu kapasita no promove feto sira iha área ekonómia, polítika no seluk tan.
“Maibé ho ida-ne’e ami hakarak SEII ho organizasaun sira-ne’ebé mak ko’alia kona-ba feto, nune’e oinsá fó kapasitasaun no promove feto no importante mak períodu tuir mai tenke aumenta feto asume kargu,” nia dehan.
Tanba realidade feto barak mak la’o rai iha Dili laran tanba ne’e husu SEII atu oinsá buka mekanizmu hodi involve meluk feto sira iha atividade sira hanesan ne’e.
Formasaun ne’e hala’o durante loron rua no materia ba loron dahuluk mak lei kontra violénsia doméstika, lei no polítika desentralizasaun munisipál hodi asegura feto iha eleisaun no oinsá hakbiit feto iha nivel foti desizaun. Loron daruak mak jestaun no akuntabilidade oinsá prepara relatóriu finál ho kualidade no orsamentu sensivél jéneru no aboradajen jéneru.
Jornalista : Osória Marques
Editór : Cancio Ximenes