iklan

EKONOMIA, INTERNASIONÁL

MNEK-ADB realiza formasaun CBP iha área ekonomia ba ofisiál timoroan

MNEK-ADB realiza formasaun CBP iha área ekonomia ba ofisiál timoroan

Partisipante sira partisipa iha lansamentu Capacity Building Program (CBP 2.0) faze daruak iha salaun Hotel Timor Dili, no pprograma ne’e realiza koopera ho Governu Timor-Leste (MNEC ho MCI) hala'o ho Sekretariadu ASEAN (ASEC) iha Jakarta no hetan apoiu fundu husi Asian Development Bank (ADB) iha Timor-Leste, tersa (11 Marsu 2025). Imajen Tatoli/António Daciparu.

DILI, 11 Marsu 2025 (TATOLI)—Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) hamutuk ho Banku Dezenvolvimentu Azia (ADB-sigla portugés), tersa ne’e, realiza formasaun Capasity Building Program (CBP) faze daruak ba ofisiál kada lina ministeriál kona-ba área ekonomia nian, antes Timor-Leste adere ba membru ASEAN iha Hotel Timor, Dili.

Notísia Relevante: PR Horta apresia Vietname apoiu Timor-Leste adere ba ASEAN

“Programa ne’e hola parte ba ita-nia prosesu adezaun ba ASEAN, entaun ita kontinua fó nafatin formasaun ba ita-nia ofisiál sira liuliu ba área ekonomia nian. Ida-ne’e fornese mós husi ASEAN Sekretáriadu iha Jakarta-Indonézia no kolaborasaun hamutuk ho ADB no Governu Timor-Leste rasik,” Vise-Ministra Asuntu ASEAN, Milena Rangel, hateten ba jornalista sira.

Tanba ne’e, nia hato’o agradesimentu ba ADB ne’ebé hola inisiativa di’ak hodi apoiu tebes Timor-Leste nia prosesu adezaun liuhusi apoiu finanseiru ba formasaun ne’ebé realiza.

“Ita agradese ba apoiu ne’ebé ADB fó ba ita-nia prosesu adezaun nomós ba Sekretáriadu, ita mós ko’alia kona-ba estabelesimentu unidade iha sekretáriadu atu nune’e bele halo monitorizasaun ba ita-nia implementasaun ba kritéria hirak ne’ebé istipula iha roteiru ba ita-nia adezaun,” Mileta dehan.

Nia informa, partisipa iha formasaun ne’e ofisiál sira husi liña ministeriál, espesifiku ba sira-ne’ebé kaer kona-ba asuntu ekonómiku, sira-ne’e balun Diretór Jerál, Diretór Nasionál nomós Pontu Fokál sira-ne’ebé nomeadu kada ministériu.

“Formasaun hanesan ne’e hotu kompromisu lubuk ida mak ita tenke hatene no partisipa atu bele gaña koñesimentu bainhira ita tama ona hanesan membru permanente ita bele koñese ona akordu sira-ne’ebé estabelese iha pilár ekonomia nian,” nia dehan.

Formasaun ne’e realiza durante loron rua (2) no matéria importante atu ko’alia iha formasaun ne’e mak oinsá atu halo integrasaun rejionál ekonómiku nian, asegura armonizasaun ba dokumentu legál sira no kria sistema ne’ebé Timor-Leste bele iha probabilidade no seluk tan.

“Formasaun ne’e atu partilla mós informasaun foun balun ne’ebé ASEAN iha mak hanesan dijitalizasaun, komérsiu eletróniku. Ida-ne’e momentu ida di’ak tebes ba ita-nia ofisiál sira aprende no hasa’e liután sira-nia koñesimentu ho mós akordu prinsipál sira-ne’ebé eziste iha ASEAN, bainhira adezaun akontese ita iha ona koñesimentu,” nia dehan.

Formasaun ne’e, formandór mai husi péritu Sekretáriadu ASEAN Jakarta-Indonézia nomós ekipa husi ADB.

Reprezentante ADB iha Timor-Leste, Stefania Dina, hateten programa ne’e la’o tanba ADB kolabora ho MNEK atu hasa’e liután timoroan sira-nia koñesimentu antes adere ba ASEAN iha área ekonomia nian.

“Programa ne’e ita kolabora ho Governu Timor-Leste atu kapasita timoroan sira hodi prepara ba Timor-Leste nia adezaun. ADB nia apoiu Timor-Leste nia adezaun hahú kedan iha tinan 2020. Husi ne’e, ami-nia apoiu finanseiru ba programa hotu to’o 2026 hamutuk millaun $2. Ida-ne’e kobre ba programa hotu atu hasa’e timoroan nia kapasidade atu sai membru ba ASEAN,” nia dehan.

Nia hatutan, programa ne’e hanesan faze segundu tanba iha tinan 2023 halo ona formasaun ba faze primeiru no esperansa ADB nian mak ofisiál sira husi liña ministeriál sira bele tama ona ba faze negosiasaun hodi aumenta liután sira-nia kapasidade, bainhira Timor-Leste adere ona hanesan membru, fasil atu adapta situasaun hotu iha ASEAN.

Notísia Relevante: PN sei kria komisaun ida apoiu Timor-Leste adere ba ASEAN

Jornalista : Hortencio Sanchez

Editór        : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!