BOBONARU, 18 Marsu 2025 (TATOLI)—Empreza Internasionál PT Minarta, hahú reablita irrigasaun Maliana II iha suku Tapo-Memo, postu administrativu Maliana, munisípiu Bobonaru, hafoin Governu liuhusi Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmao, lansa fatuk dahuluk iha 10 Janeiru 2025 liubá ne’e.
Notísia Relevante: PM Xanana hatuur fatuk dahuluk ba projetu irrigasaun Maliana II
Tuir observasaun husi Agência Tatoli iha terrenu, tersa ne’e, nota katak PT Mimarta mobiliza ona mákina pezadu ba terrenu no daudaun ne’e hamoos hela duut ho ai-horis ne’ebé morís iha kanál irrigasaun antigu, no fila hela bee mota Malibaka iha Intek no kanál primariu molok implementa servisu fiziku iha tempu badak ne’e.
Komunidade Agrikultór suku Tapo-Memo, Bernabe Barreto, sente kontente tanba bainhira obra projetu reabilitasaun ne’e mak finaliza, entaun natar sira iha parte irrigasaun Maliana II la menus ona ba bee.
“Uluk ne’e, bainhira irrigasaun aat ne’e, bee mós ami hadau malu liuliu iha faze ne’ebé hare pas moris buras ne’e, hare presiza tebe-tebes bee. Iha tempu bee maran ne’e, ami sente araska tanba ne’e fallansu ba prosesu kresimentu hare atu moris. Se ba oin ne’e, Governu tau matan makaas, tinan ida ami bele halo natar dala-rua, halo iha bailoron ho tempu udan monu rai,” Nia informa ba jornalista sira iha terrenu, tersa ne’e.

Aleinde ne’e, natar-nain, Mario Lopez fiar katak irrigasaun ne’e bele fornese bee no kobre mós natár hirak ne’ebé durante ne’e abandonadu hanesan iha parte Khoumból, Ualból no Laho-Aman.
“Rai abandonadu ne’e, la sala, ekatre 200-resin. Ida parte sa’e ba ne’e abandonadu tanba kanu laiha. Ha’u-nia hakarak ne’e haree husi leten, tesik ba to’o iha ne’ebá, agora ha’u haree sira mai survey ne’e, sira tun ba tuir fali kanu tuan ne’e. Horbainhira Avo Xanana mai dehan rai abandonadu tenke utiliza hotu, maibé agora tuir fali ida-ne’e, rai sira-ne’e abandonadu nafatin,” nia dehan.
Enkuantu kanál prinisipál ne’ebé sei konstrui nos ei reabilita ne’e ho totál distánsia kuaze kilómetru 2,9.
Governu konstrui irrigasaun ne’e ho intensaun atu fornese bee ba natar ho sufisiente, ne’ebé sei kobre ba área hamutuk ektare 1.401 no husi totál área ne’e kuaze ektare 300 ba iha nasaun viziñu Indonézia.
Obra projetu reabilitasaun irrigasaun ne’e importante tebes, tanba bainhira irrigasaun funsiona mak natar kuaze ekatre 700 ne’ebé durante ne’e abandonadu ne’e bele funsiona hikas hodi prodús hare no produtu agrikola seluk tan.
Esforsu ne’ebé Governu halo atu aumenta produsaun agrikola, la’ós de’it hare maibé mós produtu sira seluk tan hanesan batar, modo inklui ikan no animal seluk.
Enkuantu, obra projetu reabilitasaun ne’e gasta orsamentu hamutuk millaun $9-resin ho durasaun kontratu fulan 30 ka bele dehan tinan rua (2)-resin.
Notisia Relevante: MAPPF kontrata empreza husi Indonézia konstrui irrigasaun Maliana II
Jornalista : Sérgio da Cruz
Editór : Cancio Ximenes