DILI, 22 Abríl 2025 (TATOLI) – Palásiu Prezidensiál liuhusi Adjunta Xefe Kaza Sivíl Henriqueta Maria da Silva hamutuk ho funsionariu hotu hato’o omenajen ba falesimentu Papa Francisco, hodi hala’o isar bandeira ho bandeira meia-aste.
Notísia Relevante: Papa Francisco sei haloot iha Bazílika Santa Maria Maggiore tuir nia legadu espirituál
“Ita-nia memória viva ho Santu Padre ne’ebé hamutuk ho ita iha tinan kotuk, husik hela memória no valór importante ba ita, valór fé, esperansa no karidade. Ita husik hela minutu silénsiu ida ba nia hodi hasa’e orasaun ba nia atu nia bele deskansa hakmatek iha reinu lalehan,” Adjunta Xefe Kaza Sivíl ne’e tenik iha nia diskursu.
Papa Francisco hakotu iis iha Segunda (21 Abríl 2025), ho nune Amu-Papa nia mate ne’e hakotu nia ukun durante tinan 12 nu’udar líder másimu Igreja Katólika nian.
Segunda dadeer semana ne’e, hakmatek iha Roma nakfilak ba momentu lutu nian ba mundu katóliku. Iha tuku 7:35 dadeer oras lokál iha loron 21 fulan-Abril tinan 2025, sinál sira mate nian lian hosi Bazílika São Pedro nian, hodi fó sai katak Papa Francisco mate ona ho tinan 88.
Liafoun tristeza hafalun sarani katólika iha mundu, hafoi Papa Francisco hakotu nia jornada moris iha segunda (21 Abril 2025) iha tuku 07h35 oras Vatikanu nian (tuku 15h35 oras Timor-Leste nian).
Hafoin liutiha prosesu tomak haloot Papa Francisco nia mate-isin ne’ebé tuir tradisaun katólika lori tempu durante loron sia (9) nia laran (to’o 31 Abríl), Igreja Katólika sei hili Papa foun.
Papa foun sei termina ka hili husi Konsellu Kardeál liuhusi Konklave iha kapela Sistina, Vatikanu, iha loron 15-20 hafoin Papa hakotu nia jornada moris..
Prosesu elisaun ne’e, só de’it kardeál ho idade menus 80 mak iha direitu votu atu hili Papa foun iha Konklave ka tradisaun hili Papa foun. Kandidatu forte atu troka Papa Francisco daudaun ne’e mak hanesan tuir mai ne’e;
Luis Antonio Tagle (Filipina)
Kardeál Tagle ho idade 67 husi Filipina. Nia koñesidu besik-liu Papa Francisco no apoia ajenda reforma inklui aproximasaun inkluzivu atu serbí igreja.
Nia konsege lidera hanesan Xefe Konkregasaun ba Evanjelizsauan Sarani no konsidera reprezentativu husi kreximentu Katólika iha Asia espesialmente Filipina.
Pietro Parolin (Italia)
Hanesan Sekretáriu Estadu Vatikanu hahú husi 2013, Parolin iha esperiénsia diplomatika ne’ebé kle’an, inklui iha asuntu kona-ba Xina no Timur Tengah. Kardeál ho idade 70 iha tinan ne’e konsidera hanesan ema-ne’ebé moderadu teolojia no bele sai alternativu kompromi entre grupu progresivu no konservativu.
Peter Turkson (Ghana)
Kardeál Turkson koñesidu haklaken kona-ba justisa sosiál, mudansa klimatika no pobreza. Bainhira eleitu, nia sei sai Papa kulit-metan dahuluk iha istória moderna. Antes ne’e, Kardeál ho idade 76 ne’e lidera organizasaun ne’ebé toma-konta kona-ba dezenvolvimentu umanu iha Vatikanu.
Peter Erdo (Hongaria)
Hanesan figura konservativu, Erdo nu’udar peritu lei kanonika no konsege lidera Konsellu Konferensia Bispu Europa sira-nian. Kardeál ho idade 72 ne’e koñesidu ho kaer-metin dutrina Igreja Traddisionál no bele halo buat foun iha lideransa hanesan Papa Benediktus XVI.
Angelo Scola (Italia)
Scola nu’udár kandidadtu forte iha Konklave 2013, maibé to’o ikus nia lakon ho Papa Francisco. Nia iha antesidénsia teolojia ne’ebé forte no nu’udár antigu bispu Milan nian. Maibé, ho nia otas nakaras ona ne’e, ho idade 82, ida-ne’e sai hanesan obstakulu ida ba nia atu avansa.
Jornalista : Hortencio Sanchez
Editór : Cancio Ximenes