BOBONARU, 24 Abril 2025 (TATOLI)—Pároku Igreja Maria Imaculada da Conceição iha postu administrativu Bobonaru, Munisípiu Bobonaru, Pe. Ernesto Berreto, husu ba sarani sira iha Bobonaru atu kontinua kaer-metin liafuan ka mensajen murak ne’ebé Papa Fransisco husik hela ba sarani Timorense iha tinan kotuk.
Notísia Relevante: Don Norberto: Papa Francisco promove dame-husu lalika iha tan funu
“Mensajen sira-ne’e ita atu koko atu dignifika, aplika ho implementa uitoan-uituan iha morís loro-loron hodi transforma ema-nia hanoin, morís iha sosiedade Timorense,” Nia informa ba Jornalista sira iha kapela Leobalo, Anapál, suku Molop, kuarta ne’e
Nia dehan Parokia Bobonaru mós organiza ona misa ba Papa Fransisco no sei kontinua durante loron hitu hodi kria hakmatek atu relembra fali mensajen tomak ne’ebé Santu padre husik hela iha tinan kotuk.
“Sentimentu hansan umanu, loos, klaru ita hotu sente triste, lakon aman fiar-na’in ida, aman haraik-aan, aman ida-ne’ebé fuan boot, aman ida-ne’ebé fó atensaun espesiál ba povu no rai-doben ida-ne’e, maibé entermus de espirituál ita agradese tanba Na’i-Maromak bolu los nia iha oitava da Páskua, katak ambiente domingo resureisaun sei kontinua no kristu ne’ebé morís hias lori hamutuk ho santu padre ba ona Maromak nia kadunan rohan la’ek,” nia dehan.
Papa Francisco nia mensajen ba timoroan sira
Antes ne’e, bainhira Papa Francisco hala’o vizita pastorál no Estadu iha Timor-Leste liuliu iha momentu hala’o enkontru ho Xefe estadu Timor-Leste, José Ramos Horta, Sua Santidade Papa Francisco husik nia mensajen liuhusi hakerek ho liman iha livru bainaka Palásiu Prezidensiál ho mensajen kle’an fó bensaun nian ba povu Timor-Leste hodi hakerek “Ha’u fó bensaun ba sira ho fuan kle an”.
“Agaradese ba Na’i ne’ebé bele lori ha’u mai Timor-Leste no ha’u enkoraja nia povu atu moris ho alegria fiar nian iha armonia no diálogu ho kultura timorense,” Papa Francisco hakerek ho liman iha livru bainaka Palásiu Prezidensiál, iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Bairru Pite, segunda ne’e.
Papa Francisco apresia Timor-Leste nia furak foka liu ba iha beleza ema nian; “Buat di’ak liu no furak liu ne’ebé Timor-Leste iha mak nia emar sira”. Ikus liu, Santu Padre Papa Franscico hakerek tan liafuan bensaun kle’an; “Ha’u fó bensaun ba sira ho fuan kle’an”.
Iha misa solene ne’ebé Papa Francisco preside iha Tasi-Tolu, iha tuku 16h30 lorokraik, ne’ebé partsipa husi sarani sira husi dioseze Baucau, Dili no Maliana hamutuk 7000-resin ne’e, Papa Francisco iha nia omilia hateten: “Ha’u mai la’ós tanba sándalu, maibé tanba povu”.
“Maun-alin, inan-fetin sira. Ha’u hanoin hela saida mak Timór iha, ne’ebé di’ak liu? Ai-kameli? Peska? Buat ne’ebé di’ak liu, la’ós hirak ne’e? Buat ne’ebé di’ak liu maka ninia povu. Povu ida-ne’e, buat di’ak liu ne’ebé nia iha mak ninia labarik sira-nia hamnasa. No povu ida ne’ebé hanorin ninia labarik sira atu hamnasa, mak povu ida ne’ebé iha futuru,” Papa dehan.
Nune’e mós papa bolu atensaun ba timoroan sira atu kuidade nia kultura; “Maibé, imi tenke atentu, tanba ema dehan mai ha’u katak iha imi-nia tasi-ibun balun, lafahek sira mai. Lafahek sira ne’ebé nani sai mai, bele tata forte liu fali duke ita imajina. Imi tenke atentu. Tenke atentu ba lafahek sira-neʼebé hakarak muda imi-nia kultura, hakarak mudda imi-nia istória. Mantein fiél keta no lalika besik ba lafahek sira-ne’e, tanba sira tata, no tata makaas,” nia fó hanoin.
Santu Padre mós dezeja dame ba timoroan hotu no espera iha oan ne’ebé barak ba future; “Ha’u dezeja ba imi dame. Ha’u dezeja atu imi kontinua iha oan barak ba nafatin. Espera katak povu ida-ne’e nia hamnasa mak sira-nia labarik sira”. Tau-matan ba imi-nia labarik sira, maibé tau-matan mós ba katuas no ferik sira, tanba sira maka rai ida-ne’e nia memória”.
Iha vizita loron ikus nian, iha loron 11 Setembru 2024, Papa Francisco halo mós enkontru ho reprezentante foinsa’e hamutuk 3000 iha Sentru Konvesaun Dili (CCD, sigla inglés), ne’ebé husik nia mensajen ba foinsa’e sira katak joven tenke sai autór ba dame; “Ha’u fó konsellu ba imi hotu. Dahuluk, kontinua halo barrullu barabarak no daruak respeita no rona ema ferik-katuas sira”, Papa dehan.
Hafoin ramata enkontru, iha loron ne’e kedas Santu Padre kontinua nia viajen pastorál bá Singapura ho vou Aero Dili iha tuku 12h25 husi Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato hodi husik sarani sira hodi fó “Adeus” ikus nian ho matan-ween. Hafoin vizita Singapura, Papa Francisco fila-fali bá Roma-Itália.
Durante iha viajen bá Roma, Papa halo konferénsia imprensa no iha aviaun laran nia hateten: “Ha’u-nia laran monu loos ba Timor-Leste”.
Notísia Relevante: Xanana: Papa Francisco figura di’ak ba ema hotu
Jornalista : Sergio da Cruz
Editór : Cancio Ximenes
