OÉ-CUSSE, 17 Janeiru 2025 (TATOLI)– Profesór hamutuk na’in-28 iha Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) naran tama iha lista reforma obrigatória tanba idade liu ona tinan 65.
Diretór Rekursu Umanu no Finansa iha Sekretária Rejionál Edukasaun no Asuntu Sosiál, Sebastião Iku, informa, forsa traballu ba profesór iha Oé-Cusse hamutuk na’in-851 komposta husi kontratadu indeterminadu ka permanente na’in-64.
Notísia relevante:Matéria lima iha ESG Baqui Oé-Cusse laiha profesór
“Profesór Na’in-28 mak tama lista reforma obrigatóriu tanba idade liu ona 65 ba leten, no mós funsionáriu edukasaun iha administrasaun na’in-lima. Ne’ebé edukasaun Oé-Cusse ita rejista na’in-33 mak tama idade reforma,” Sebastião Iku dehan iha Oé-Cusse, ohin.
Profesór na’in-28 ne’e mai husi ensinu sekundária, pré-sekundáriu no na’in-rua kontratu indeterminadu, no la’os edukasaun mak obriga maibé sira rasik mak rekerre ka submete pedidu mai Diresaun Edukasaun Rejionál, hodi husu atu deskansa ona husi nu’udar profesór.
“Agora, ami hein de’it desizaun husi Komisaun Funsaun Públika tanba pedidu atu reforma ne’e mai, edukasaun hato’o ona, ne’ebé agora ita hein desizaun, maibé husi Edukasaun Oé-Cusse, kontinua buka meiu oinsa atu halo balansu hodi halo jestaun ba profesór sira-ne’ebé iha atu prienxe fali sira-nia fatin,” nia dehan.

Tuir dadus, Profesór ativu hanorin, iha na’in-737, tanba na’in-hitu moras todan, na’in-50 asume hela kargu iha instituisaun seluk na’in-ida hetan suspensaun, balun tama prizaun iha bekora no na’in-tolu lisensa sein vensimentu.
Aseita reforma obrigatoriu
Entretantu, Diretór Ensinu Sekundáriu Jerál (ESJ) Palaban, Juvinál da Cruz Salu, dehan, iha ESJ Palaban profesór na’in-rua mak idade reforma maibé daudaun ne’e sei kontinua ativa hanesan baibain.
Notísia relevante:Komisaun A aprova paréser proposta-lei reforma obrigatóriu ba funsionáriu públiku
“Iha ESJ Palaban na’in-rua mak idade liu ona 65 maibé agora sei kontinua hanorin, ne’ebé ami hein de’it despaxu husi Diresaun Edukasaun, kona-ba sira-nia kondisaun fiziku sei iha forsa no vontade atu hanorin iha eskola, tanba ida hanorin lingua portugés ida seluk hanorin materia ekonómia, ne’ebé karik reforma duni entaun impaktu mós ba menus profesór rua iha eskola ne’e,” nia dehan.
Tanba ne’e, nia espera Ministériu Edukasaun liuliu Diresaun Edukasaun Rejiaun Oé-Cusse, presiza halo jestaun ne’ebé justu, hodi koloka tan manorin na’in atu priénxe fali fatin, bainhira Komisaun Funsaun Públika aprova asuntu reforma obrigatóriu.

Iha biban hanesan, João Corbafo nu’udar profesór ho idade tinan 60, hateten nu’udar funsionáriu públiku, presiza halo reforma ba sira-ne’ebé idade ona, nune’e bele fó oportunidade ba foinsa’e sira atu bele asesu kampu traballu.
“Exemplu ha’u agora idade 60 ona, Estadu la tau matan atu reforma oinsa ita-nia jerasaun foun atu asesu kampu traballu, agora joven barak mak halai ba rai liur buka servisu, tan ne’e Estadu tenki konsidera asuntu reforma, katak tinan 60 ba leten tenki tama ona ba reforma atu fó biban ba jerasaun foun kontinua,” nia dehan.
Relembra katak, iha tinan 2024, Ministériu Edukasaun koloka ona profesór ne’ebé liu bolsa kandidatu iha Oé-Cusse faze tolu ona, iha faze dahuluk konsege deszloka na’in-31, faze daruak na’in-26 no faze datoluk na’in-31.
Notísia relevante:PN aprova proposta-lei reforma obrigatóriu ba FP ho idade 65
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editór: Florencio Miranda Ximenes