OEKUSI, 18 Fevereiru 2025 (TATOLI) – Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, tersa ohin, halo lansamentu ba dijitalizasaun sistema saúde iha Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi Ambeno (RAEOA).
Dijitalizasaun sistema saúde ne’e hanesan programa ida husi IX Governu Konstitusionál no husi loron ohin ba oin implementa dijitalizasaun iha administrasaun públika hahú husi RAEOA.
Notísia relevante:Autoridade RAEOA lansa programa atendimentu saúde iha fatin izoladu 11
Biban ne’e, Primeiru-Ministru konsidera dijitalizasaun sistema saúde ne’e importante atu bele hafasil serbisu, maibé tenke hetan mós apoiu integradu husi área importante sira seluk hanesan estrada, eletrisidade no seluk tán.
“Ohin ita lansa, la’ós hanoin de’it ba saúde maibé ba administrasaun, finansa no buat buat hotu, ida-ne’e importante tanba ita hakerek de’it, kuandu ita atu entrega relatóriu ba ema seluk, dadus sira lakon hotu, korrupsaun bo’ot mosu, tan ne’e ho dijitalizasaun ne’e ita buka took atu kombate buat sira ne’e hotu,” PM Xanana hateten iha ámbitu lansamentu iha Otél Ambeno, ohin.
Tanba ne’e la to’o de’it iha lansamentu ne’e, Xefe Governu dehan, la’ós ohin lansamentu ne’e halo ona Oekusi naran bo’ot ona la’e, tenke servisu makas liután iha área hotu-hotu tanba servisu sei barak.
Iha fatin hanesan, Prezidente Autoridade RAEOA, Rogério Tiago Lobato introdús mós katak, dijitalizasaun ne’e komesa husi RAEOA no espera katak, ho programa ida-ne’e bele sai hanesan projetu pilotu ida ba Timor-Leste laran tomak tanba prosesu dezenvolvimentu iha mundu tama ona iha dijitál no laiha ona servisu manuál.
“Tan ne’e ita tenki halo esforsa atu adapta-aan, ita dijitalizasaun sistema saúde iha Oekusi, nune’e bele sai hanesan exemplu ida ba ba rai bo’ot, tanba Oekusi rai ki’ik hela ho ema oituan de’it, iha rekursu bo’ot bainhira ita uza ho di’ak ita bele halo dijitalizasaun ida-ne’e sai realidade,” nia dehan.
Notísia relevante:Servisu Saúde Oé-Cusse lansa estratéjia lima hodi kombate moras lepra
Nune’e mós Sekretáriu Rejionál Asuntu Saúde, Luis de Jesus Neno, relata RAEOA iha Ospitál Referál ida, Sentru Saúde 5, Postu Saúde 20 no daudaun aumenta fatin tratamentu iha suku 11 iha área remota sira.
“Bele hafasíl ami-nia atendimentu no dadus sira, nune’e bainhira pesoál saúde atende pasiente iha fatin tratamentu, ami iha saúde rejionál mós hatene ona katak loron ida-ne’e pasiente hira mak asesu ho tipu kazu moras saida, no ai-moruk saida mak uza barak liu iha loron ida nian,” nia hatete.
Ho lansamentu ne’e Luis Neno garante katak, sei hafasil iha rekolla dadus saúde nian ne’ebé iha no programa ida-ne’e sei instala iha fasilidade saúde hotu iha RAEOA.
Husi sistema dijitalizasaun ne’e, bainhira pessoál saúde sira hala’o tratamentu karik iha loron ohin, bele asesu kedan dadus ne’e ho lais liu-liu totál pasiente, tipu moras ne’ebé númeru aas-liu iha RAEOA, pasiente ho kategoria labarik, joven, ferik no katuas, inklui bele hatene kedan ho item medikamentus hira mak utiliza.
Entretantu, totál fasilidade saúde iha Oekusi mak hanesan, hospitál referál ida, sentru saúde lima, postu saúde 20 no fatin tratamentu saúde iha fatin izoladu hamutuk 11.
Serimónia lansamentu ne’e, Primeiru-Ministru akompaña husi Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Amebno (RAEOA), Rogério Tiago Lobato ho Koordenadór Komisaun Ezekutiva Zona Ekonómiku Espesiál Dezenvolvimentu Oekusi Ambeno (ZEEDOA), João Mendes Gonçalves iha salaun enkontru Otél Bintang Lima Oe-Upun.
Notísia relevante:PM Xanana: Oekusi-oan presiza prepara aan hodi simu podér lokál no desentralizasaun administrativa
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editór: Florencio Miranda Ximenes