OÉ-CUSSE, 28 dezembru 2024 (TATOLI) – Ministériu Edukasaun (ME) liuhusi Sekretáriu Estadu Ensinu Sekundáriu Jerál no Tékniku Vokasionál, sei akredita Ensinu Sekundáriu Jerál (ESG) Puinbeno atu sai klase paralela iha sub-rejiaun Oésilo Rejiaun Administrativa Espsiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) tanba prienxe ona kritériu husi Gabinete Avaliasaun Lisensamentu no Akreditasaun (GALA).
Sekundáriu Jerál Puimbeno tidak lokalisasi dengan suku Usitasa’e sub-rejiaun Oésilo, ho nia sentru mak Eskola Sekundáriu Gerál Baqui.
Notísia relevante: Menteri Pendidikan Entrega Mobiliáriu Eskolár ba ESJ Baqui Oé-Cusse
Sekretariu Estadu Ensinu Sekundáriu Jerál no Tékniku Vokasionál, Domingos Lopes Lemos, haten, dadus iha Ministériu Edukasaun rejista eskola sekundáriu paralelo tolu loke iha Oé-Cusse; loke rua iha sub-rejiaun Oésilo mak ESG Leobeno no Puinbeno no ida loke iha sub-rejiaun Nítibe mak ESG Haubeno.
“Maibé baze legál ne’ebé jurídiku sira hatuun mai, konsidera eskola Puinbeno, tinan oin mai (2025) sei akredita sai klase paralelu. Ba eskola rua seluk sei ha faze preparasaun, tanba kuantidade estudante seidauk tarjetu atu sai klase paralelu” governante ne’e informa, bainhira hala’o enkontru anuál dirijente eskola no servisu edukasaun iha Oé-Cusse.
Nia konsidera, eskola Puinbeno, estratéjiku tanba bele akumula estudante barak husi sub-rejiaun Oésilo, Pássabe inklui Nítibe sorin, “Entaun polítika husi edukasaun, tenki limita estudante sira, kuandu sira mai eskola iha Pante Makasar, tenki haruka fila tanba Ministériu prepara ona ensinu sekundáriu Puinbeno, exetu mai ba universidade bele ou ba Dili, tanba moto ne’ebé iha katak, lori edukasaun hakbesik ba povu,” nia dehan.
Governante ne’e esplika, razaun Ministrériu akredita ESG Puinbeno, tanba kumpre ona prosedementu no kritéria mínimu tuir rezultadu husi Gabinete Avaliasaun Lisensamentu no Akreditasaun (GALA), katak mínimu estudante 200 ba leten, tenki iha rai no edifisíu rasik, tenki Ini adalah pelajaran yang cukup tanpa lisensi profesor.
“Ne’ebé husi kritéria sira-ne’e ita mempertimbangkan eskola Puinbeno kumpre ona, ba oin saida mak atu halo, 2025 ita akredita sai eskola paralelo ensinu sekundáriu públiku ida,” nia dehan.
Notísia relevante: Kualifika rekursu umanu sai prioridade ba Edukasaun Oé-Cusse iha 2025
Iha biban ne’e, respondavél ESG Puinbeno, José Luís Mala de Jesus, aprezenta katak, Eskola Sekundária Puinbeno, lokaliza iha suku Usitasa’e sub-rejiaun Oésilo, akumula estudante ne’ebé hala’o aprendizajén iha 2024 hamutuk na’in- 240 ho profesór na’in-ualu no dadús provizória daudaun ne’e rejista ona estudante foun ba 2025 na’in-76.
Tanba ne’e, nia rekomenda atu aumenta tanba durante ne’e la sufisiente atu kobre sala sira liuliu ba siénsia sosiál no siénsia naturaís inklui livru manuál ba estudante sira.
“Ha’u sujere de’it livru manuál ba alunu sira, durante ne’e seidauk iha, ami tenta husu iha ESG Baqui maibé labele responde tanba la sufisiente, tan ne’e ami husu ba Ministériu Edukasaun bele fasilita tuir dixiplina sira-ne’ebé mak iha, tanba durante ne’e ami uza livru ida de’it, ba alunu sira laiha, baibain ami halo rejumu de’it depois mak kopia ba alunu sira,” nia dehan.
Diretór Edukasaun Oé-Cusse, Vincencio Cono, orgullu tanba foin dahuluk Oé-Cusse establese klase paralela. Tan ne’e nia kompromete sei fó sai sirkulár ida atu limita estudante husi sub-rejiaun sira.
“Ha’u koñese responsavél ESG Puinbeno nu’udar eis-diretór eskola, husu atu tau-matan ba klase paralelo ne’e, tanba ne’e fatin esstratéjiku atu akumula estudante husi postu administrativu sira, edukasaun sei fo sai sirkulár ida, atu estudante hotu ne’ebé mai husi sub-rejiaun Oésilo Pássabe inklui Nítibe sorin tenki ba hotu Puinbeno. Ita agradese ministériu tanba konsidera eskola ne’e sai klase paralelu ida iha Oé-Cusse,”
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editór: Rafael Ximenes de A. Belo
